روز ۲۱ مارس یا اول فروردین هر سال از سوی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی مبارزه با نژادپرستی نامگذاری شده است. همه ساله چنین روزی به عنوان روز جهانی مبارزه با تبعیض نژادی شناخته شده است. همچنین از این روز، هفته همبستگی با ملت‌های در حال مبارزه علیه نژاد پرستی و تبعیض نژادی نیز آغاز می‌گردد.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من ، تعصّب و تبعیض نژادی پدیده شومی است که در طول تاریخ سبب مصیبت‌های بسیاری، برای بشر بوده است. امروزه در اوایل قرن بیست و یکم، به رغم پیشرفت‌های علمی و مادی، هنوز معضل تبعیض نژادی، وجدان‌های بیدار را می‌آزارد. با گذشت زمان، فقط این امر، مسأله‌ای اجتماعی به جا نمانده، بلکه وجوه و مصداق‌های جدیدی یافته است. بعضی از یهودیان که روزگاری، به جهت وابستگی به قوم و مذهب یهود، در سراسر اروپا، تحقیر می‌شدند، امروزه خود بدترین ظلم‌ها و تبعیض‌ها را در حق مردم مظلوم فلسطین روا می‌دارند. به همین جهت، نام گذاری روزی به نام «روز جهانی مبارزه با تبعیض نژادی» از سوی وجدان‌های آگاه جهان، یک اقدام عاقلانه و انسانی است.امریکا و تبعیض نژادیاگر چه امریکا خود را پرچم دار دموکراسی جهانی می‌داند، اما واقعیت‌های اجتماعیِ حاکم در جامعه امریکا نشان می‌دهد، برخی اقوام و نژادها، به بدترین وجه، مورد تبعیض قومی و نژادی قرار می‌گیرند. یان رابرتسون، جامعه شناس امریکایی، در ضمن توصیفی که از وضعیت اسف بار سیاه پوستان امریکایی می‌کند، می‌نویسد: «تبعیض‌های نهادینه شده، هنوز در سراسر ایالات متحده وجود دارد. بسیاری از سیاهان در محله‌هایی سکونت دارند که به طور غالب، سیاه پوست نشین هستند. حضور سیاهان در رده‌های بالای نظام سیاسی، بسیار پایین است. چنان که در سال ۱۹۹۸، فقط سه درصد اعضای کنگره امریکا، سیاه پوست بودند و هیچ یک از سناتور‌ها یا فرمان داران، سیاه پوست نبودند. از همه مهم تر، وضعیت اقتصادی سیاهان، نسبت به سفیدپوستان بدتر است. در سال ۱۹۷۰، درآمد خانواده سیاه پوستان، به طور متوسط، تقریبا نصف درآمد خانواده سفید پوستان، بوده است.»تبعیض در آفریقااز روزی که استعمارگران اروپایی به قاره افریقا پا گذاشتند، سرنوشت مردم بومی این سرزمین، مانند ساکنان ابتدایی قاره امریکا و یا دیگر جا‌های استعمارزده، بردگی و بهره کشی گردیده است. سفید پوستان اروپایی، با پشتیبانی دولت هایشان، بومیان افریقا را از بیشتر حقوق خود محروم کرده اند و آنان را فقط به کار کردن در معدن‌ها و کار‌های پست و پر مشقت وا می‌دارند. گر چه در آفریقای جنوبی، با استقامت و پایداری سیاه پوستان، رژیم تبعیض نژادی آپارتاید از بین رفت، هم چنان در سراسر آفریقا، پول، زمین، معادن، صنایع و… در اختیار سفید پوستان مهاجر است. امریکا و دیگر متحدان اروپایی اش، هر گونه خیزش و قیام را از سوی سیاهان، با فشار‌های سیاسی و روانی و تبلیغات گسترده سرکوب می‌نمایند و حتی در زمان‌های بحرانی، مداخله نظامی می‌کنند.اهداف تبعیض نژادیحامیان تبعیض نژادی که در نهان آنان وجدان آلوده و بیمار، حس طمع و افزون طلبی سیطره دارد، برای تسلط و اِعمال قدرت و نفوذ بر دیگران، تغییر اوضاع و موقعیت به نفع خود، به خشونت نژادی دست می‌زنند. اجبار طرف مقابل به اطاعت، اثبات برتری و ارضای حس خودخواهی، هدف‌های دیگری است که حاکمان خشونت و تبعیض، در پی آنها هستند. نمونه آشکار اعمال تبعیض نژادی، در کشور فلسطین است که رژیم اسرائیل، با ثروت آن را چپاول و صاحبان اصلی اش را می‌کشد. رژیم اسرائیل به دنبال اجرای اهداف شیطانی خود، تمامی ابزار و امکانات سلطه و قدرت را به کار گرفته است.شکل گیری روحیه نژادپرستیانسان به جهت پاره‌ای وابستگی ها؛ از قبیل سرزمین، خون، نژاد و مانند آن، خود را از دیگران جدا می‌شمرد و به قومی خاص، احساس وابستگی می‌کند و توجه خود را به تأمین منافع ملّی، حتی اگر مستلزم زیان دیگران هم باشد، معطوف می‌گرداند. تبعیض نژادی مرتبه‌های گوناگونی دارد؛ علاقه مندی به سرزمین و ملیّت و قوم و تبعیض گرایی افراطی چند مرتبه آن است. نظام هایی، چون نازیسم در آلمان، فاشیسم در ایتالیا و صهیونیسم در فلسطین اشتغالی و… که بر اساس اعتقاد به برتری نژادی و حق سیادت بر دیگران تشکیل می‌شوند، از پدیده‌های شوم تبعیض نژاد هستند.نژادپرستی و میهن دوستیمیهن دوستی، یا حبّ الوطن و دوستی اقوام، خویشان و خانواده، نه فقط در اسلام مذموم نیست، بلکه بدان سفارش نیز شده است. اما ملّی گرایی، گاه به معنی «القومیه» یعنی گرایش شدید به نژادپرستی است. در این باره، دانش‌مندان علوم اجتماعی بر این باورند که وطن دوستی با وطن پرستی متفاوت است. وطن پرستی بیراهه است، ولی وطن دوستی، زمینه ساز و مشوّق توسعه یافتگی است. اصل کلی در کشورهای توسعه یافته علاقه شدید عموم مردم به تاریخ، آداب، رسوم و محدوده جغرافیایی شان است و اساسا در جامعه‌ای که وطن دوستی نباشد، برای خدمت، رشد و توسعه یافتگی، انگیزه‌ای نخواهدبود. از این رو، باید میان وطن دوستی که امری مطلوب است، با وطن پرستی که مورد نکوهش واقع شده، تفاوت گذاشت.نژادپرستی از دیدگاه امام سجاد علیه السلاممراد از نژادپرستی آن است که شخص، حزب، گروه و یا قبیله، معیار حق و باطل قرار بگیرد. دوستی با اقوام را نمی‌توان مصداق نژادپرستی دانست و کمک به آنان نیز از این محدود خارج است. از امام زین العابدین علیه السلام سؤال شد که مراد از تعصّب و نژادپرستی چیست؟ امام علیه السلام در جواب فرمودند: «اگر کسی بدی‌های قوم و ملت خویش را بهتر از خوبی‌های دیگران بداند، گرفتار تعصّب شده است؛ بنابراین، به جهت وجود این حالت، مسؤولیت دارد، اما محبّت به اقوام و خویشاوندان را عصبیّت نمی‌گویند، بلکه اگر آنان را در کار‌های ظالمانه یاری کند، تعصّب ورزیده است.»شیطان اوّلین نژادپرستشیطان نخستین کس است که روحیه استکبار و تعصّب در او پدیدار شد و بر آدم علیه السلام فخر فروخت و تکبّر ورزید و بر اثر همین فخر و طغیان، در برابر امر خداوند سبحان نفرین شده و رانده شده از رحمت الهی گردید. «همه فرشتگان به امر خداوند در مقابل آدم علیه السلام سجده کردند، مگر ابلیس که تکبر نمود و از کافران شد» و گفت: «مرا از آتش نورانی و آدم را از خاک ظلمانی و کدر آفریدی.» چنان که حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: «شیطان را غیرت جاهلیت عارض شد. پس افتخار کرد بر آدم، به خلقت خودش و تعصّب نشان داد، به جهت اصل و ریشه اش. پس این دشمن خدا پیشوای متعصّبان و پیشرو متکبران است.» شیطان اساس و بنیان عصبیت و برتری نژادی را بنا نهاد. بدین جهت، هر کس که به ریشه و نژاد خویش فخر بفروشد، از یاران شیطان و از پیروان اوست.راه کار مبارزه با تبعیض نژادیآتش قوم گرایی و تبعیض نژادی، فقط با اجرای افکار دانش مندان، صدور اطلاعیه‌های جهانی حقوق بشر و قطعنامه‌های بین المللی خاموش نمی‌شود، بلکه بر اساس واقعیت‌ها و الگو‌های تاریخی، راه نجات بشر از آسیب‌های نژادپرستی، زنده ساختن مفاهیم اخلاقی، ارزشی و انسانی است و راه مبارزه با تبعیض، احیای هویت اصل انسانی و فطری، در قالب دین و خدا باوری است.اختلاف‌های ظاهری در نظر اسلامموضع اسلام در برابر اختلاف‌های ظاهری که در جامعه‌های انسانی به چشم می‌خورد، بسیار آموزنده است. اسلام این موضوع را همان گونه می‌نگرد که به سایر جلوه‌های متنوّع پدیده‌های طبیعی می‌نگرد. در قرآن مجید، دگرگونی و اختلاف در زبان و رنگ، دلیل بر هستی خدا یاد شده است؛ بی آن که به یک زبان و یا یک رنگ، ویژگی و امتیاز ببخشد، آنها را از پدیده‌های بسیاری شمرده که می‌بایست در آنها دقت و تأمل نمود. در قرآن مجید آمده است: «دیگر از نشانه‌های او آفرینش آسمان‌ها و زمین و دگرگونی زبان‌ها و رنگ هاست. در این همانا برای آنان که دانایند، نشانه هاست.» اسلام دنیای انسان‌ها را آن گونه می‌نگرد که گویا باغی بزرگ با گل‌هایی رنگارنگ است.پیامبر صلی الله علیه و آله در برابر نژادپرستان قریشبزرگان قریش اصل مساوات را که پیامبر به رعایت آن همت گماشته بود، نمی‌پذیرفتند و به ایشان می‌گفتند: علت این که در مجلس‌های تو حضور نمی‌یابیم، این است که افرادی، چون بلال حبشی، سلمان فارسی، صهیب رومی و غیر آنان از بردگان در آن مجلس‌ها حضور دارند. آنان را از کنارت بران تا با تو هم نشین شویم، ولی پیامبر این درخواست را نپذیرفت. آنان طرح دیگری را بیان کردند، چنان که گفتند روزی را برای آنان و روزی را برای ما اختصاص بده. آیه نازل شد: «آنانی را که صبح و شام خدا را می‌خوانند و قصدشان فقط خداست، از خود مران که نه چیزی از حساب آنان بر تو و نه چیزی از حساب تو بر آنان است. پس تو اگر آن خدا پرستان را از خود برانی، از ستم کاران خواهی بود.» با نزول این آیه، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به این خواست آنان نیز تن نداد.ارزش و ضدارزشاسلام، بی اهمیت دادن به عنوان‌ها و رنگهای ظاهری افراد، مردم را با ارزش هایشان می‌سنجد و معیار ارایه می‌دهد. آنچه خداوند به آن راضی باشد، ارزش و آنچه را نمی‌پسندد، ضد ارزش است. ارزش چیزی است که خداوند آنرا دوست دارد و ضد ارزش چیزی است که آن را زشت می‌شمارد. خداوند در قرآن می‌فرماید: «خدا نیکوکاران را دوست دارد». «خدا توبه کننده گان و پاکیزه گان را دوست دارد». «بی تردید خداوند پرهیزگاران را دوست دارد». «خدا افرادی را که به او توکل کنند، دوست دارد». «خدا دادگران را دوست دارد». هم چنین خداوند در مورد ضد ارزش‌ها می‌فرماید: «خدا تجاوزگران را دوست ندارد». «خداوند تباه کاری را دوست ندارد». «خدا افراد ستم کار را دوست ندارد». «خدا افراد خودپسند و فخرفروش را دوست ندارد». و….ایران اسلامی و مبارزه با تبعیض نژادیبدون تردید، از افتخارات جاودانه نظام مقدس جمهوری اسلامی، قطع ارتباط با رژیم‌های مستبد و نژادپرست است. جمهوری اسلامی در هیچ شرایطی، ظلم و تبعیض را در افریقای جنوبی، در زمان حاکمیت رژیم «آپارتاید» تأیید نکرد و تا سقوط رژیم نژادپرست وقت، همواره از جامعه مظلوم سیاه پوستان حمایت می‌کرد. ایران اسلامی درباره فلسطین نیز فریادگر رنج‌ها و مصیبت‌های آن مردم مظلوم بوده است و همواره رفتار نژادپرستانه رژیم غاصب اسرائیل را محکوم کرده است.
