برخی در حین روزه داری ویا بعد از افطار دچار سردرد، افت فشار، سرگیجه و مسایلی از این دست می‌شوند، خبرخوب اینکه باکار‌هایی ساده می‌توان از این مشکلات پیشگیری کرد.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من،در ایام روزه‌داری به دلیل تغییر سبک زندگی و تغییر الگوی غذایی، افراد روزه دار ممکن است دچار مشکلاتی شوند که راه حل های آن را در زیر می خوانید.
مشکلات احتمالی در حین روزه داری
_ سر درد
دلایل: به دلایل مختلف مانند عادت به کافئین و تنباکو و قطع آن، خستگی و عدم استراحت و خواب کافی به علت فعالیت زیاد، ازدست دادن آب بدن، گرسنگی و افت قند خون یا افت فشارخون پدید آید. سردردهای میگرنی نیز در این دوران تشدید می‌شوند زیرا کاهش قندخون و کم آبی باعث افرایش اسیدهای چرب آزاد خون شده و به طور مستقیم اثر شدیدی بر آزاد سازی کاتکولامین‌ها درموارد میگرن می‌شود. اما حتی این افراد نیز با راهنمایی و کمک پزشک معالج و ایجاد تغییرات مختصر در مصرف دارو می‌توانند روزه بگیرند.
درمان:
_ آب و مایعات کافی نوشیده شود.
_ مصرف سبزیجات در وعده سحری کمک کننده است.
_ در طول ماه مبارک رمضان برنامه خود را طوری تنظیم کنید که خواب و استراحت کافی داشته باشید.
_ در معرض نور خورشید قرار نگیرند و در صورت اجبار از عینک و کلاه استفاده شود.
_ فعالیت‌های بدنی و ورزش در معرض نور خورشید انجام نشود.
_ استعمال سیگار ۱ تا ۲ هفته قبل از ماه مبارک ترک و یا به حداقل رسانده شود.
_ مصرف قهوه و چای پررنگ قبل از ماه مبارک کم کم کاهش یابد.
_ گاهی مصرف یک قرص مسکن در وعده سحری می‌تواند کمک کننده باشد.
_ اگر سردرد به علت افت فشارخون بسیار جدی باشد باید روزه را شکست.
_ افت قند خون
ضعف، سرگیجه، خستگی، عدم تمرکز، تعریق، لرزش، کاهش فعالیت و قدرت جسمانی، سردرد، قلب از علائم افت قند خون است.
دلایل (در افراد دیابتی): گاهی ممکن است بعلت عدم تنظیم داروهای فرد دیابتیک و از تنظیم خارج شدن قند خون، افت قندخون بطور ناگهانی حادث شده و فرد به کما برود.
دلایل (در افراد غیر دیابتی): مصرف زیاد قندهای ساده در وعده سحر چون این امر باعث ترشح زیاد انسولین و افت قند در طول روز می شود. همچنین عدم مصرف سحری می تواند سبب افت شدید قند خون و حتی عدم هوشیاری فرد در طول روز شود.
درمان:
پرهیز از مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی قندهای ساده در وعده سحری، تنظیم مصرف داروهای کنترل کننده دیابت بر اساس توصیه های پزشک در افراد دیابتیک، مصرف وعده سحری با رژیم غذایی سالم
_ یبوست:
یبوست می‌تواند باعث هموروئید (بواسیر) و سوء هاضمه همراه با احساس پُری معده شود.
دلایل: مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نانهای تهیه شده از آرد سفید (نان لواش و فانتزی) و کاهش مصرف آب و غذاهای حاوی فیبر (میوه و سبزی)
درمان: پرهیز از مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نان سفید، افزایش مصرف آب، استفاده از نانهای سبوس‌دار (نان سنگک و جو) به همراه مایعات، افزایش مصرف میوه‌ها به خصوص میوه‌های حاوی فیبر بالا مثل هندوانه و سبزی‌ها. مصرف خاک شیر و یا تخم شربتی با آب داغ در موقع خواب، آلو و انجیر خیس خورده در آب در هنگام خواب همراه با یک لیوان آب ولرم
_ سوء هاضمه و نفخ
دلایل: مصرف زیاد غذاهای چرب، سرخ کردنی و ادویه دار، غذاهایی مثل تخم مرغ، کلم، عدس، نوشابه های قندی گازدار مثل کولاها و یا حبوباتی که قبل از پخت در آب خیسانده نشده باشد ایجاد نفخ می‌کنند.
درمان: پرهیز از غذاهای چرب و نوشابه‌های گازدار و توصیه به مصرف غذاهای ساده و آب بجای نوشیدنی های گازدار، دراز نکشیدن تا یک ساعت بعد از وعده افطار و سحر
_ افت فشارخون
تعریق زیاد، ضعف، کاهش انرژی، سرگیجه، رنگ پریدگی و حالت غش که ممکن است هنگام بعداز ظهر در ماه مبارک رمضان اتفاق بیفتد از علائم افت فشارخون است.
دلایل: مصرف کم مایعات و نمک
درمان:
خنک نگه داشتن فرد و افزایش مصرف مایعات و نمک (توجه به وضعیت بیماری قلبی –عروقی فرد)
_ گرفتگی عضلات
دلایل: مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم، منیزیوم، سدیم و پتاسیم، مصرف غذاهای چرب در وعده شام یا افطار و یا کم آبی بدن
درمان: مصرف غذاهایی که منبع غنی از کلسیم، منیزیوم، سدیم و پتاسیم (سیب زمینی، موز، ملون ها، هندوانه، دوغ، سبزی های برگ سبز، آب پرتقال طبیعی، مغزها، گوجه فرنگی، خرما، حبوبات و …) و لبنیات (شیر، ماست، پنیرو کشک) ، گوشت و پرهیز از غذاهای پرچرب در آخر شب، نوشیدن مایعات (به ویژه آب) به میزان کافی در وعده های سحر، افطار، بین افطار و شام و از زمان شام تا سحر
_ زخم معده، سوزش سردل، ورم معده و …
دلایل: افزایش اسید در معده خالی باعث این عوارض می‌شود. سوزش سردل ابتدا در قسمت فوقانی معده در بالای دنده‌ها شروع شده و تا ناحیه گلو گسترش می‌یابد. غذاهای ادویه‌دار، نوشابه‌های گازدار و قهوه این حالت‌ها را بدتر می‌کند.
درمان:
درمان‌هایی برای کاهش سطح اسید معده موجود است
تذکر: افرادی که دچار زخم معده یا ناراحتی‌های گوارشی هستنند باید جهت روزه داری با پزشک معالج خود مشورت کنند.
_ سنگ کلیه
ممکن است در افرادی که مایعات کم مصرف می کنند اتفاق بیفتد و یا در افرادی که سابقه سنگ سازی کلیه دارند، سنگ کلیه به مرور ایجاد شود که ممکن است پس از ایام روزه داری خود را نشان دهد. بنابراین توصیه می‌شود که روزه گیران مایعات زیاد مصرف کنند.
_ درد مفاصل
دلایل: افزایش فشار در مفصل زانو هنگام نماز و یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها مخصوصا” در افراد پیر و افرادی که دچار التهاب مفاصل هستند باعث درد، تورم و ناراحتی می‌شود. مصرف مایعات به میزان ناکافی نیز می‌تواند در بدتر شدن این وضعیت موثر باشد.
درمان:
کم کردن وزن چون زانوها قادر به تحمل وزن اضافی نیستند. ورزش و حفظ تناسب اندام باعث کاهش درد می‌شود و باعث می‌شود که فرد راحت تر نماز خود را به جا بیاورد. مصرف منابع اسید چرب امگا-۳، میوه ها و سبزی‌ها، ادویه‌ها، حبوبات و غلات کامل و مصرف آب به میزان حداقل ۸ لیوان در کل وعده های سحری، افطار، شام و شب تا سحر می‌تواند در بهبود درد مفاصل کمک کننده باشد.
اما راه حل مشکلات احتمالی بعد از افطار
-سرگیجه
دلایل سرگیجه بعد از افطار چیست؟
سرگیجه یا سردرد بلافاصله بعد از خوردن افطاری به دلایل زیادی رخ می‌دهد، اگرچه در بیشتر موارد ناشی از فشار خون پایین است.
علل سرگیجه بعد از افطار در ماه رمضان
۱- فشار خون پایین
فشار خون پایین یکی از بارزترین شرایطی است که برای بسیاری پس از خوردن غذا باعث سرگیجه، ضعف و لاغری می‌شود و ممکن است به سمت غش پیش برود.
اگر کاهش فشار خون قابل توجه باشد، ممکن است به بیهوشی موقت منجر شود، اما غیر معمول نیست.
۲- دیابت
مصرف برخی از داروهای دیابت، از جمله انسولین ، ممکن است باعث سرگیجه بعد از افطار به دلیل افت بیش از حد قند خون شود.
همچنین افت ناگهانی قند خون غیر دیابتی بعد از خوردن غذا به جای افزایش آن که نادر است منجر به سرگیجه بعد از افطار می‌شود.
۳- مصرف کافئین
مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار پس از افطار در برخی افراد باعث سرگیجه می‌شود؛ زیرا حساسیت به کافئین از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
۴- کم آبی بدن
اگر بدن در اثر ساعات طولانی روزه داری و بی توجهی روزه دار به نوشیدن مایعات فراوان در فاصله زمانی افطار تا سحر، دچار کم آبی شود، ممکن است فرد دچار سرگیجه شود.
۵- شرایط بیماری
بسیاری از بیماری‌ها هستند که ممکن است بعد از افطار باعث سرگیجه شوند، مانند: مشکلات سیستم عصبی، بیماری‌های قلبی عروقی، عفونت یا تب، کم خونی و خونریزی داخلی.
نکاتی برای جلوگیری از سرگیجه بعد از افطار در ماه مبارک رمضان
با رعایت این نکات ساده می‌توان به راحتی بعد از خوردن افطار در ماه مبارک رمضان دچار سرگیجه نشد:
۱- قبل از خوردن افطار یک یا دو لیوان آب بنوشید
۲- در مصرف کربوهیدرات‌ها زیاده روی نکنید، زیرا بدن آنها را سریع هضم می‌کند و باعث سرگیجه می‌شود.
۳- غذا را خوب بجوید و در فواصل زمانی و به مقدار مورد نیاز بدن بخورید.
۴- برای جلوگیری از کم آبی بدن باید مایعات فراوان بنوشید و حداقل ۱۰ لیوان آب بنوشید.
۵- از مصرف الکل، کافئین و نمک زیاد خودداری کنید. اینها عواملی هستند که خطر سرگیجه را بعد از افطار در ماه رمضان افزایش می‌دهند.
دلایل افزایش تپش قلب بعد از افطار
بعد از افطار اغلب روزه‌داران دچار افزایش تپش قلب می‌شوند که برای رفع این مهم باید به نکات مهمی توجه داشته باشند.
هنگام افطار به آرامی و با رعایت فاصله زمانی مناسب تغذیه کنند تا سیستم عصبی بدن آنها تحریک نشود.
بسیاری از افراد حجم بالا و ناگهانی انواع موادغذایی را در افطار مصرف می‌کنند که این روند افزایش تپش قلب را به همراه دارد و توجه روزه‌داران به این مهم امری ضروری است.
ماه رمضان با روزهای گرم تابستان و ساعات طولانی تشنگی و گرسنگی مصادف شده است که این موضوع موجب می‌شود افراد هنگام افطار همزمان حجم بالایی از موادغذایی را مورد استفاده قرار دهند.
با افطار کردن به دلیل آن‌که جریان خون به سمت دستگاه گوارش حرکت می‌کند این وضع موجب افزایش تپش قلب روزه‌دار می‌شود.
افزایش تپش قلب روزه‌داران هنگام افطار و تداوم آن امری عادی تلقی می‌شود. روزه‌داران به این نکته توجه داشته باشند که افزایش تپش قلب آنها بیماری نیست و طبیعی است.
بیشتر بخوانید: درمان سردرد روزه داران
علت سستی و بی حالی بعد از افطار
برخی از روزه‌داران بعد از صرف افطاری، بدنشان سست و بی‌حال می‌شود و این سوال برایشان پیش می‌آید که چرا پس از خوردن مواد غذایی مختلف در وعده افطاری، باز هم بی‌حس و حال هستند؟
برخی از روزه‌داران بعد از صرف افطاری، بدنشان سست و بی‌حال می‌شود و این سوال برایشان پیش می‌آید که چرا پس از خوردن مواد غذایی مختلف در وعده افطاری، باز هم بی‌حس و حال هستند؟
باید گفت که این مشکل به دو دلیل ایجاد می‌شود:
– اولین دلیل این است که دستگاه گوارش ما در زمان روزه‌داری تقریبا در حالت استراحت قرار دارد و نیاز به فعالیت چندانی ندارد. زمانی که ما بعد از ۱۶ یا ۱۷ ساعت روزه‌داری، اقدام به خوردن حجم بالایی از مواد غذایی مختلف می‌کنیم، حجم زیادی از تمرکز خونرسانی بدن به سمت دستگاه گوارش کشیده می‌شود تا سیستم گوارشی، توانایی کافی برای هضم و جذب مواد غذایی پیدا کند. به این ترتیب، بدن با کاهش میزان خونرسانی به مغز و ایجاد حس سستی و رخوت مواجه می‌شود.
-دومین دلیل این مساله هم آن است که معمولا افراد روزه‌دار در زمان افطار و پس از چند ساعت دوری از مواد قندی، ناگهان حجم بالایی از قندهای ساده مثل زولبیا بامیه، خرما، چای شیرین، شربت و…را مصرف می‌کنند. در این حالت، میزان ترشح انسولین هم برای پیشگیری از افزایش شدید قند خون، ناگهان بالا می‌رود و به همین دلیل فرد روزه‌دار پس از مدت کوتاهی که از افطارش می‌گذرد، با افت ناگهانی قند خون مواجه می‌شود. همین اتفاق می‌تواند بی‌حالی و سستی بعد از افطار را به دنبال داشته باشد.
توصیه
توصیه ما برای پیشگیری از بروز این حالت بعد از صرف افطاری، این است که هنگام خوردن وعده افطاری، ولع نداشته باشید و با آرامش غذا بخورید. حجم کمتری از مواد غذایی را در فاصله‌های بیشتر میل کنید. مصرف انواع میوه‌ها و سبزی‌ها را به‌عنوان خوراکی‌های شاداب‌کننده مغز و بدن فراموش نکنید و مصرف ناگهانی حجم بالایی از قندهای ساده را در برنامه افطاری خود نداشته باشید.
صحبت های دکتر مینا معارف وند درباره سردرد و بی حالی برخی روزه داران
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
منابع : ایسنا، رکنا،سلامت نیوز، بهپو
