حضرات معصومین علیهم السلام در روایات متعددی فرمودند در ماه مبارک رمضان شیاطین در غل و زنجیر هستند. اما منظور از به بند کشیدن شیطان در ماه رمضان چیست؟
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من ، خداوند متعال به لطف و رحمت و عنایت ویژه‌ای که به بندگانش و به ویژه مؤمنان دارند، زمان‌ها و مکان‌ها و اسبابی برای آنها قرار داده است تا با ارتباط با آنها بتوانند از آنها استمداد جسته، در جهت حفظ و تقویت ایمان خود و قرب به پروردگار و نیز جبران خطا‌ها و گناهان گذشته و پاک کردن آنها و آمادگی پیدا کردن برای دریافت فیض الهی، تلاش و کوشش کنند. بهترین فرصت برای نیل به این اهداف والا، ماه مبارک رمضان است که ماه مهمانی پروردگار و نزول رحمت بی کران او است.در این ماه عزیز خداوند قدرت شیطان را محدود کرده و زمینه و فضای ایجاد وسوسه و اغوای او را تنگ و محدود نموده است و روح و روان و درون انسان‌ها را برای عبادت حق و بندگی خداوند و عمل به دستورات او آماده و مهیا ساخته، ولی معنای این سخن، از بین رفتن قدرت اختیار و انتخاب و تعطیل شدن میدان فعالیت شیطان و بسته شدن در تکالیف و امتحان و آزمایش الهی نیست.
این که می‌گویند در ماه رمضان شیطان در زنجیر است، چقدر مستند است؟
یکی از سخنان پیامبر اسلام (ص) در مورد آثار و برکات ماه مبارک رمضان که در منابع معتبر روایی؛ نظیر کتاب کافی، تهذیب و… آمده است. روایتی است که در آن این جمله آمده است: «آن هنگام که هلال ماه رمضان سر برآورد، شیطان هاى رانده شده به زنجیر کشیده مى شوند». این روایت از طریق امام باقر (ع) از جد بزرگوارش نقل شده است:
«أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْن شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُقْبِلُ بِوَجْهِهِ إِلَى النَّاسِ فَیَقُولُ یَا مَعْشَرَ النَّاسِ إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَهْرِ رَمَضَانَ غُلَّتْ مَرَدَهُ الشَّیَاطِینِ وَ فُتِحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الْجِنَانِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَهِ وَ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ وَ اسْتُجِیبَ الدُّعَاءُ وَ کَانَ لِلَّهِ فِیهِ عِنْدَ کُلِّ فِطْرٍ عُتَقَاءُ یُعْتِقُهُمُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ وَ یُنَادِی مُنَادٍ کُلَّ لَیْلَهٍ هَلْ مِنْ سَائِلٍ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ اللَّهُمَّ أَعْطِ کُلَّ مُنْفِقٍ خَلَفاً وَ أَعْطِ کُلَّ مُمْسِکٍ تَلَفاً…»؛ [ کافی، ج ۴، ص ۶۷]
پیامبر خدا (ص) همواره، چون به هلال ماه رمضان مى نگریست، رو به قبله نموده مى فرمود: «اللهم اهله علینا بالامن و الایمان و السلامه و الاسلام و العافیه المجلله و الرزق الواسع و دفع الاسقام و تلاوه القرآن و العون على الصلاه و الصیام اللهم سلمنا لشهر رمضان و سلمه لنا و تسلمه منا حتى ینقضى شهر رمضان و قد غفرت لنا»؛ خدایا این ماه را بر ما نو کن، با امنیت، ایمان، تندرستى، مسلمانى، عافیت سراپا، روزی فراوان، دفع بیماری، تلاوت قرآن و کمک بر نماز و روزه. خدایا ما را برای رمضان سالم نگهدار و ماه رمضان را برای ما، و بپذیر از ما، تا این که ماه رمضان به اتمام رسد، و ما را آمرزیده باشى.
پس آن گاه رو به مردم نموده مى فرمود: اى مسلمانان! آن هنگام که هلال ماه رمضان سر برآورد، شیطان هاى رانده شده به زنجیر کشیده مى شوند، درهاى آسمان و درهاى بهشت و درهاى رحمت گشوده، و درهاى دوزخ فرو بسته خواهد شد. خواستهها بر آورده مى شوند، و هنگام هر افطار خداوند را آزاد شدگانى است که آنان را از آتش دوزخ برهاند، و هر شب نداگرى ندا سر دهد: آیا خواهنده اى هست؟ آیا آمرزش خواهى هست؟ خدایا! هر انفاقگرى را پاداشى جایگزین و هر بخیلى را تباهى ده.
بنابر این، چنان که در این روایت آمده، یکی از برکات ماه رمضان این است که شیطانی که هر لحظه در گمراه کردن انسان به کمین نشسته، به بند کشیده شده است.
البته، گفتنی است که در بند بودن شیطان، به معنای این نیست که از جانب او هیچ کوشش و تلاشی علیه ما صورت نمی‌گیرد، این سخن رسول خدا (ص) می‌تواند کنایه از این باشد که یکی از اسباب و عوامل گناه که شیطان باشد، قدرت اغواگری او در این ماه محدود شده، و این به بدان معنا نیست که، چون در بند است نمی‌تواند کاری انجام دهد! چه بسا انسان در زندان گرفتار است و از همان درون زندان از طرق مختلف، حتی با ایما و اشاره ارتباطش را با بیرون بر قرار می‌کند. شیطان نیز این گونه است، او اگرچه در بند باشد باز از تلاش و کوشش در گمراه کردن انسان کوتاهی و سستی نمی‌کند.
در واقع همیشه نیز این گونه نیست که شیطان در ارتکاب گناه و معاصی ما صد در صد دخیل و مقصر باشد. بسیاری از گناهانی را که انسان مرتکب می‌شود، با توجه به گناه و نافرمانی بودنش نسبت به خدا، خود وی انجام می‌دهد. همان گونه که می‌دانیم، شیطان هیچ گاه انسان را مجبور به فرمان خویش نمی‌کند، بلکه طبق صریح قرآن او دعوت به نافرمانی از خدا و دستوراتش می‌کند، [۲]، اما این خود انسان است که با اختیار خود به جای لبیک به دعوت پیامبران، دعوت شیطان را اجابت می‌کند، آن وقت او را مقصر می‌گیرد، در حالی که همین انسان دعوت پیامبران الاهی را نیز در جهت سعادت به همراه داشت.
بنابر این، سخن رسول خدا به این معنا نیست که، چون شیطان در این ماه در حبس است، پس خیال ما از بابت گناه راحت باشد و یا اگر گناهی انجام می‌شود، پس معنای در بند بودن شیطان چیست؟
منظور از به بندکشیدن شیطان در ماه رمضان چیست؟
۱. به گفته رسول خدا ص در خطبه شعبانیه، چون ماه رمضان وارد شود، در‌های رحمت حق گشوده و در‌های دوزخ بسته و شیاطین به بند کشیده می‌شوند.
۲. نفوذ شیطان در انسان به وسیله وسوسه کردن و فریب دادن و تزیین کردن گناه و زشتی برای نفس اماره است که این امر به دلیل غفلت از خداوند و دوری از او محقق می‌شود.
۳. مومن روزه دار در این ماه عزیر با عمل به دستور الهی و توجه به خداوند و یاد آوری حضور او راه وسوسه را بر شیطان می‌بندد و روزنه نفوذ او به ذهن و قلب و روحش را سد می‌کند و این همان به بند کشیده شدن شیطان است.
۴. باید دانست به بند کشیدن شیطان در این ماه مبارک از خود روزه ماه رمضان فراهم می‌شود و نه از چیز دیگری، بنابراین هر چه روزه مستحکم‌تر و کامل‌تر باشد زنجیری که شیطان را به بند می‌کشد و جلوی نفس اماره را می‌گیرد محکم‌تر خواهد بود راز میزان غفلت و انحراف‌های ناشی از آن، خواهد کاست بنابراین می‌توان گفت که روزه آنان که در ماه رمضان، گناهانی مرتکب می‌شوند، روزه کاملی نیست.منابع: پرسمان، و اسلام کوئیست
