نیاز به غذا برای تداوم حیات بشر از سوی خداوند در ذات هر انسانی مقرر شده و دین اسلام نیز همانند دیگر جنبههای زندگی، در مورد تغذیه نیز توجه داشته است.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، در اسلام آداب و دستورات خاص و سازنده ای برای زندگی انسانها وجود دارد. یکی از آنها آداب و توصیههایی اسلام برای غذا خوردن می باشد.
قریب به ۲۵۰ آیه قرآنی و همچنین روایت مختلف از معصومین (ع) بر اهمیت تغذیه تاکید کرده و خداوند متعال در آیه ۱۷۲ سوره بقره نیز به مومنان دستور داده که «ای مؤمنان از روزی پاکیزه که به شما دادیم بخورید»، این تاکیدات بیش از پیش اهمیت تغذیه در دین اسلام را روشن میکند. خداوند متعال در آیهای دیگر از قرآن کریم نیز میفرماید: «کلوا من الطیّبات و اعملوا صالحا؛ از غذاهای پاکیزه بخورید و عمل صالح انجام دهید»، این آیه بر تاثیر غذاهای طیب بر روح و اعمال آدمی اشاره دارد، از اینرو در موضوع غذا خوردن نیز باید همانند سایر امور زندگی، بر تاکیدات دین اسلام توجه داشته باشیم.
ابتدا و انتهای غذا نمک بخورددر برخی روایات، به جای نمک در پایان غذا، سرکه توصیه شده است. از جمله خواص سرکه، قدرت بخشیدن به ذهن و عقل است. برای نمک نیز در روایات، خواص فراوانی آمده که مصون ماندن از جذام، پیسی، درد حلق، دندان درد و درد شکم از جمله آن هاست؛ بنابراین هر دوی آنها مفید است و هر یک را میتوان اختیار کرد.
در حدیث دیگری نیز امام علی (ع) به امام حسن (ع) فرمود: اگر میخواهی سالم بمانی و از پزشک بینیاز شوی، چهار امر را رعایت کن: ۱ ـ اگر میل به غذا نداری نخور ۲ ـ تا زمانی که سیر نشدهای و اشتها باقی است، دست از غذا بکش ۳ ـ غذا را پس از جویدن کامل در دهان فرو بده و ۴ ـ قبل از خواب قضای حاجت کن.
آداب بعد از غذا خوردن در اسلام
بعد از پایان غذا دعا کردن است. امام صادق (علیه السلام) میفرمایند:، چون از غذا خوردن فارغ شدید، بگویید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی یُطْعِمُ وَ لا یُطْعَمُ / حمد و ستایش خدای را که غذا و خوراکی ارزانی میدارد و خود از طعام بی نیاز است.»
از دیگر آداب بعد از پایان غذا خوردن این است که از کنار سفره برنخیزید تا سفره به طور کامل جمع شود چرا که پیامبر (صل الله علیه و آله) این عمل را نهی میکردند. ایشان صبر میکردند تا سفره به طور کامل جمع شود و بعد بلند میشدند.
همچنین نسبت به غذاهایی که بر سفره میریخت. حساس بودند و میفرمودند: «هر که خرده غذایی را که از سفره بریزد. بخورد تا زنده است در وسعت رزق خواهد بود». این سومین سفارش اسلام در آداب بعد از غذاست که حتی در این ارتباط پیامبر (صل الله علیه و آله) در حدیثی فرموده اند: «خدا بدن فردی را که غذاهای روی سفره را جمع میکند و میخورد بر آتش دوزخ حرام فرماید». خورده ریزههای غذا را جمع کند.
استفاده از خلال دندان بعد از غذادر پایان خوردن غذا بهتر است دندانها را خلال کنید و مسواک بزنید. در صورت نزدن مسواک بعد از خلال زدن آب داخل دهان خود بگردانید.
پیامبر اعظم بعد از غذا خلال کردن دندانها را توصیه کرده اند چرا که خلال کردن دندانها سبب خوشبو شدن دهان و سلامت دندانها میشود.
حضرت علی (علیه السلام) هم بعد از خلال کردن دندانها سفارش کرده اند: «۳ بار آب را در دهان بگیرید، مزمزه کنید و در دهان بگردانید و بیرون بریزید».
شکر خدا در پایان غذادر اسلام آمده است: «اذا اکلت او شربت فقل: الحمدلله» ; اگر چیزی خوردی یا نوشیدی، خدا را سپاس گو.
شستن دستها پس از غذاپیامبر اکرم (ص) میفرمایند: شستن (دست ها) پیش و پس از غذا، شفایی برای تن و مایه برکت در روزی است
دست کشیدن بر چهره و دعا کردن پس از شستن دستانحضرت محمد (ص) میفرمایند:، چون پس از غذا خوردن، دست خویش را شستی، پیش از اینکه آن را با دستمال خشک کنی بر صورت و چشمانت نیز دست بکش و بگو:خداوندا! من از تو آراستگی و دوستی مسئلت دارم و از دشمنی و کینه توزی به تو پناه میجویم”
به پشت دراز بکشید بعد از غذاآورده شده است که، بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد (استراحت کند) و پای راست را روی پای چپ بیندازد (اهل سنت: پای چپ را روی پای راست بیندازند) در روایت آمده استلقاء (به پشت خوابیدن) باعث چاق شدن و گوارا شدن غذا و پاک شدن بیماری میشود.
امام صادق (ع) میفرمایند: دراز کشیدن پس از غذا، بدن را چاق میکند. غذا را هضم مینماید و درد را از درون انسان بیرون میکشد.
امام رضا (ع) میفرمایند: هرگاه چیزی خوردی، به پشت دراز بکش و پای راست خود را روی پای چپ بگذار.
پرهیز از خفتن، بلافاصله بعد از خوردن غذا.
منبع؛ ایسنا/بیتوته