وقوع بحران در انواع و شدت های مختلف در زندگی هر انسانی طبیعی است اما اینکه چطور این بحران ها را مدیریت کنیم مهم و حتی حیاتی است.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، امروزه مدیریت بحران بصورت علمی آموزش داده می شود تا افراد کمتری دچار آسیب های ناشی از بحران بویژه حوادث طبیعی شوند.
بر اساس نظریه متخصصان:کسب آمادگی به عنوانی یکی از بهترین روش‌های پیشگیری در کاهش خطر‌های ناشی از این پدیده محسوب می‌شود. در مرحله آمادگی است که روش‌های ایمنی و چگونگی کاربرد آنها آموخته می‌شود؛ بنابراین ضروری است که آموزش‌هایی برای آشنایی با بحران های طبیعی از جمله زلزله و نحوه مقابله با خطرات ناشی از آن به عموم مردم ارائه شود.آمادگی فردی:در مورد آنچه که باید در هنگام وقوع زلزله انجام دهید فکر کنید، ممکن است هنگام وقوع زلزله در خانه، محل کار، سالن اجتماعات، تأتر، استادیوم، در حال دیدار دوستان، رانندگی و یا مشغول انجام دیگر فعالیت‌های عادی خود باشید. برنامه ریزی و آمادگی شما باعث می‌شود که در هنگام وقوع حادثه خونسرد، ولی موثر رفتار کنید. نزدیکترین محل‌های امدادرسانی نظیر درمانگاه. ایستگاه آتش نشانی و پلیس را شناسایی کنید.
کیفی حاوی وسایل ضروری برای بعد از وقوع زلزله آماده کنید و آن را در محل امنی که دسترسی به آن در موقع لزوم راحت باشد قرار دهید. بعد از وقوع زلزله از مهمترین نیازها، خوردن، نکات بهداشتی، امدادرسانی و کمک به دیگران می‌باشد. برای این کار‌ها وسایلی لازم است که شاید جمع آوری آنها پس از زلزله امکان نداشته باشد،
پس بهتر است از قبل آنها را تهیه کنید و در بستهای قرار دهید و در محل امنی بگذارید. با وجود این تجهیزات، شما می‌توانید بعد از وقوع زلزله تا رسیدن نیرو‌های امدادی به مدت ۷۲ ساعت یا بیشتر در خانه، محیط کار و یا خودرو شخصی از خود و خانواده خویش محافظت کنید. مایحتاج ضروری را بر حسب تشخیص خود در خانه، محل کار و یا خودرو شخصی به صورت ذخیره و در دسترس داشته باشید.وسایل ضروری:جعبه کمک‌های اولیه شامل باند و گاز استریل، مواد ضدعفونی کننده، پماد سوختگی و آنتی بیوتیک، اسپیرین، قیچی، قطره چشمی و دارو‌هایی که با تجویز پزشک به طور منظم استفاده می‌کنیددفترچه‌ای حاوی شماره تلفن‌های ضروری و مراکز امدادیچراغ قوه با باطری یدککپسول کوچک اطفاء حریقدستکش و کفش محکموسایل بهداشت شخصی (حوله، صابون، خمیردندان و مسواک، پودر شوینده، دستمال کاغذی و …)انبردست و آچار، بیل و کلنگحداقل ۴ لیتر آب را برای هر فرد در یک ظرف نشکن ذخیره کنید و هر چند وقت یکبار از نظر تازگی و بهداشتی بودن باید بررسی و تعویض شوندمواد غذایی فاسد نشدنی به تعداد افراد خانواده برای مدت ۳ روز مانند غذای کنسرو شده، کمپوت، بیسکویت، مواد غذایی، آبنبات و …توصیه‌های ایمنی قبل از وقوع زلزله درمنزلهر فردی به عنوان سرپرست و یا عضوی از خانواده می‌تواند با فراگیری توصیه‌های ایمنی و عمل به آنها جان خود و اطرافیان را در برابر خطرات ناشی از زلزله حفظ کند.الف – ایمن سازی محیط منزل:خانه خود را از نظر آسیب‌پذیری زلزله بررسی کنیدآتش سوزی ناشی از وقوع زلزله می‌تواند از لوله‌های شکسته شده نفت و گاز و … ایجاد شود؛ بنابراین آبگرمکن و دیگر وسایل نفت سوز و گاز سوز را توسط پیچ و مهره و سایر وسایل ممکن در جای خود محکم کنیددر صورت امکان از اتصالات انعطاف پذیر استفاده کنیدوسایل سنگین که هنگام زلزله امکان سقوط دارند از جمله کتاب‌ها و گلدان‌های آویز و لوستر‌ها را با وسایل ممکن در جای خود محکم کنیداشیاء بزرگ و سنگین را در قفسه‌های پایین‌تر قرار دهید و قفسه‌ها را با روش ایمنی به دیوار‌ها محکم کنیداجسام سنگین و وسایل خانگی بلند مانند یخچال، کمد، کتابخانه از جمله اشیاء خطرناک به حساب می‌ایند. سعی کنید آنها را در جای خود استوار سازید. اگر قابل ایمنی شدن نیستند به یاد داشته باشید هنگام وقوع زلزله از آنها فاصله بگیریدشیروانی‌ها و لوله‌های بخاری را بازرسی کنید و امکان سقوط آنها را در زمان وقوع زلزله از بین ببریداشیایی که در قسمت خارجی ساختمان قرار دارند مانند کولر، گلدان‌های پشت پنجره و ظروف مواد غدایی را بردارید و در جای مناسبی قرار دهیداز ریختن مواد خطرناک مانند مواد شیمیایی، اسید‌ها و ضدعفونی کننده‌های قوی در ظروف شیشه‌ای خودداری کنیددر خانه سازی یا تعمیر بنا‌های قدیمی از آیین نامه‌های ساختمانی به منظور کاهش خطرات زلزله پیروی کنیداز خانه خود نقشه‌ای تهیه کنید که در آن اماکن امن، خطرناک، راه‌های خروجی و محل قرارگیری شیر اصلی آب و کنتور برق و گاز مشخص شده باشدکیف حاوی وسایل ضروری بعد از وقوع زلزله را در مکان امنی که دسترسی به آن در هنگام ضرورت آسان باشد قرار دهید و همه اعضای خانواده را از محل آن آگاه سازید.ب – همه اعضای خانواده باید بیاموزند که:چگونه جریان برق را قطع و شیر‌های آب و گاز و نظایر آن را از محل اصلی ببندنددر حد امکان در یادگیری کمک‌های اولیه بکوشند، زیرا پس از بروز یک زلزله شدید، محل‌های درمانی و پزشکی مملو از جمعیت خواهند شد و در نتیجه، دسترسی به امکانات پزشکی بسیار مشکل خواهد بودهر چند گاه یکبار وقوع زلزله فرضی را در خانه خود صحنه سازی کنید و به کمک همه اعضای خانواده روش‌های ایمنی و پیشگیری در برابر زلزله را تمرین کنندامکان وقوع حوادث ناشی از زلزله را در خانه خود از بین ببرند. برای مثال محل خواب خود را دور از پنجره‌ها قرار دهند و راه‌های خروجی و راهرو‌ها را بررسی کنند و وسایلی را که ممکن است بعد از یک زمینلرزه آنها را مسدود کند به جای دیگری انتقال دهنداز محل خروجی‌های اضطراری، زنگ‌های خطر و کپسول‌های اطفاء حریق آگاهی داشته باشند تا هنگام لزوم بتوانند بی درنگ از آنها استفاده کننداز مهارت‌های همسایگان خود اطلاع حاصل کنید. ممکن است تا رسیدن امداد به شما چندین روز طول بکشد و بنابراین این مهم است که بتوانند به یکدیگر کمک بکنندهر چند گاه یکبار با افراد خانواده در مورد زلزله و دیگر مصایب طبیعی گفتگو کنند و توصیه‌های لازم را به خاطر بسپارند.توصیه‌های ایمنی قبل از وقوع زلزله در مراکز اداریکسب آمادگی برای یک زمینلرزه در ساختمان‌های اداری به دو شکل امکان پذیر خواهد بود:ایمن سازی وسایل داخل ساختمان با استفاده از ابزار و امکانات مناسبآمادگی افراد و ساکنین ساختمان برای انجام عملکرد صحیح در زمان، هنگام و بعد از زمینلرزه با رعایت و بکار بستن توصیه‌های ایمنی در محیط کارتان می‌توانید خود و همکارانتان را در برابر وقوع زلزله احتمالی ایمن کنید.محیط اداری:ساختمان‌های اداری قدیمی، فاقد مقاومت لازم در برابر وقوع یک زمینلرزه شدید هستند که در این خصوص باید جهت مقاوم سازی آنها با متخصصین و مسئولین مشورت و تاکید شوددر اتاق‌ها باید قطعات تزیینی سقف یا شبکه سازی‌ها مورد بازبینی قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که امن نصب شده اندلیستی از کلیه شماره تلفن‌های ضروری مانند:آتش نشانی، هلال احمر، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها تهیه شود. بخصوص آن‌هایی که به محل کار شما (ساختمان اداری) نزدیک هستنددر اتاق‌ها لامپ‌های مهتابی که بر روی سقف قرار دارند باید در جای خود محکم شده باشند و در صورت لزوم به وسیله دو سیم در دو طرف آنها مهار شوند
همه دارایی‌ها و اموال اداره برای برآورد خسارت‌های احتمالی پس از وقوع زلزله تهیه شوداصولاً آزمایشگاه محل نگهداری مواد قابل اشتعال و خطرناک است، حتماً باید مواد آزمایشگاهی خطرناک و قابل اشتعال در ظروف نشکن یا پلاستیکی قرار داده شده و در قفسه‌های دردار نگهداری شوددیوار‌های موقت در جای خود به وسیله بستهای فلزی محکم شوندبا همکاری کارکنان واحد‌های مختلف، ماشین‌های اداری بزرگ و سنگین مانند کامپیوترها، چاپ و تکثیر، که امکان دارد هنگام زلزله جابجا شده و یا منجر به بسته شدن در‌ها و راه‌های خروجی شود به وسیله بستهای فلزی یا تسمه‌های محکم مهار شوندبا همکاری کارکنان، کمد‌ها و فایل‌ها و کتابخانه‌ها به کمک بستهای مناسب به دیوار محکم شوندبایگانی و انبار از اماکنی هستند که به علت وجود وسایل قابل اشتعال، پس از وقوع یک زلزله شدید و آتش سوزی احتمالی در معرض خطر قرار دارند؛ بنابراین باید سعی شود که لوازم آتش زا، مانند: نفت و گاز از وسایل قابل اشتعال: مانند کاغذ، کیسه‌های گونی و نایلونی، کارتون‌ها و جعبه‌ها و …دور نگه داشته شوند و حداکثر اقدامات ایمنی در برابر آتش سوزی در این اماکن رعایت شده و سعی شود این اماکن به وسایل اطفاء حریق مجهز شونداز کارکنان خواسته شود از قرار دادن میز‌های کار در کنار پنجره‌های شیشه ای، زیر لوستر‌ها و آویز‌ها خودداری کننددر داخل ساختمان کانال‌های کولر و هواکش باید به طریق مناسبی در جای خود محکم شده باشند تا احتمال پرتاب شدن آنها وجود نداشته باشدبا نظارت و هماهنگی کلیه واحد‌های مختلف مواد خطرناک و قابل اشتعال در خارج از ساختمان‌های اداری نگهداری شوندبا همکاری یکدیگر وسایلی را که در اثر حرکت امکان تولید جرقه و آتش سوزی دارند، مانند بخاری را مهار کنیداز اسامی کلیه کارکنان در تمام طبقات و اتاق‌ها لیستی تهیه شوداطلاع کلیه کارکنان یک سازمان از محل کنتور آب، برق و گاز، تا در صورت لزوم بتوانند با سرعت جریان آنها را قطع کنندآموزش‌های لازم در زمینه کمک‌های اولیه به کمک جمعیت هلال احمرترغیب کارکنان برای شناسایی کامل ساختمان و بخصوص مناطق خطرناک و راه‌های اضطراریآموزش کارکنان برای استفاده از کپسول‌های آتش نشانی در مواقع لوزم و نحوه اطفاء حریق به وسیله آن‌هادر زیر میزشان مکانی خاص برای مواقع خطر را داشته باشندآموزش کلیه کارکنان هر واحد در مورد تهیه جعبه لوازم ضروری زمان زلزله، قرار دادن آنها در مکان‌های قابل دسترسی و مشخص شدهتوصیه‌های ایمنی قبل از وقوع زلزله در مدارس و مراکز آموزشیبا در نظر گرفتن میزان آسیب‌پذیری، تعداد و پراکندگی دانش آموزان در سراسر کشور اگر زلزله شدیدی در ساعات آموزشی مدارس رخ دهد و برای رویارویی با این پدیده آمادگی نیز وجود نداشته باشد تلفات جانی فراوانی به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین آموزش توصیه‌های ایمنی برای آمادگی در برابر خطرات ناشی از زلزله به دانش آموزان کشور امری ضروری است.الف – ایمن سازی محیط:پنجره و در‌های شیشه‌ای بزرگ باید توسط چسب به صورت ضربدر یا در صورت امکان با سلفون‌های چسبی به نوعی تقویت شوند تا بعد از شکسته شدن به اطراف پرت نشوندگاهی اوقات گذشته از سقوط آوار، خرابی قفل در‌ها باعث می‌شود تا افراد در قسمت‌هایی از ساختمان زندانی شوند، بنابراین باید قفل تمام در‌های خروجی، دستشویی ها، اتاق‌ها و … بررسی شوند و نقص آنها رفع شود. یا در صورت لزوم تعویض شوندخطر سقوط و پرتاب بسیاری از اجسام و وسایل را باید با تغییر مکان و یا محکم کردن آنها در جای خود از بین برد. وسایل سنگین و آویزان (مانند: چراغ آویز، تابلو، تخته سیاه، یخچال، آبگرمکن و …) را به دیوار محکم کرد. در صورت امکان و حتی المقدور بهتر است محل نشستن افراد، زیر و یا نزدیک این وسایل نباشد. اشیاء سنگین، شکستنی و قابل سقوط روی کمد، قفسه‌ها و طاقچه‌ها را بردارید و به مکان نزدیک سطح زمین منتقل کنیدموادی را که زود آتش می‌گیرند از نزدیکی بخاری، آبگرمکن و سایر وسایل نفتی و یا گازی دور کنیدوسایل داخل کلاس‌ها و راهرو‌ها طوری قرار گیرند که مزاحم حرکت نشوند و جابجایی آنها هنگام وقوع زلزله راه خروجی را نبندندراه‌های خروجی، پله‌های عادی و اضطراری از موانع خالی باشدسیم کشی‌های برق و یا لوله کشی‌های گاز و آب، کلید و شیر‌های اصلی آنها بررسی و نقایص احتمالی توسط متخصصین و والدین با تجربه در این امور برطرف شود، تا احتمال قطع آب و بروز خطر آتش سوزی که معمولاً بعد از زلزله رخ می‌دهد، از بین برود
مواد شیمیایی که احتمالاً سمی و یا قابل احتراق هستند به داخل قفسه‌های دردار انتقال داده شود؛ ظروف شیشه‌ای مخصوص نگهداری این مواد با ظروف پلاستیکی و نشکن تعویض شوددر صورت امکان توصیه می‌شود با قرار دادن میله یا نرده محافظ جلوی قفسه‌های کتابخانه از سقوط کتاب‌ها هنگام وقوع زلزله جلوگیری کنید.ب – دانش آموزان باید:نقشه مدرسه خود را بدانند و در آن، اماکن و راه‌های خروجی و محل قرارگیری شیر‌های اصلی آب و گاز و کنتور برق را مشخص کننداز محل قرارگیری جعبه کمک‌های اولیه و کپسول اطفاء حریق و زنگ‌های خطر آگاهی داشته باشند تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنند
بیشتر بخوانید:هشدار مدیریت بحران نسبت به مخاطرات هواطرز استفاده از کپسول اطفاء حریق و انجام عملیات امدادرسانی و کمک‌های اولیه را تا حد امکان بدانندامکان وقوع حوادث ناشی از زلزله را در کلاس درس از بین ببرند. برای مثال: فاصله محل نشستن (میز و نیمکت) خود را با پنجره‌ها و در‌های شیشه‌ای حفظ کنندبیاموزند که چگونه جریان برق را قطع و شیر‌های آب و گاز و نظایر آن را از محل اصلی ببندند.
فیلم سخنان آقای شاهین مظفری درباره آمادگی مدیریت بحران
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
منبع: سایت پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
