با افزایش سن، زوال شناختی در انسان بیشتر می‌شود. اما چگونه می‌توانیم مغز خود را برای مبارزه با این زوال تدریجی عقل آموزش دهیم؟ یافته‌های پژوهشگران سوئیسی نشان می‌دهد: موسیقی در این رابطه نقشی کلیدی ایفا می‌کند.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من ، محققان پیش از این دریافته بودند یادگیری موسیقی و نواختن یک ساز می تواند تاثیر شگرفی در تقویت مغز و پیشگیری از زوال عقل داشته باشد. خبر خوب این است که بررسی های جدید نشان می دهند گوش دادن به موسیقی نیز در این زمینه مفید است و لزوما همه افراد نباید نواختن ساز را بیاموزند.
مطالعه جدید محققان دانشگاه ژنو نشان می دهد: گوش دادن و یادگیری نواختن موسیقی می تواند از کاهش سلامت مغز جلوگیری کند که منجر به زوال شناختی می شود. در این شرایط معمولا مغز پلاستیسیته شده و همچنین ماده خاکستری را از دست می دهد.
هنگامی که این کاهش شروع می شود، حفظ حافظه سخت ترین کار است. این نوع حافظه شامل مواردی مانند یادآوری شماره تلفن به اندازه لازم برای ثبت آن روی کاغذ یا ترجمه زبان است.
دکتر کلارا جیمز، سرپرست این تیم مطالعاتی و استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه ژنو در رابطه با یافته های خود گفت: ما افرادی را می خواستیم که مغزشان هنوز هیچ اثری از انعطاف پذیری مرتبط با یادگیری موسیقی را نشان نداده باشد. در واقع، حتی یک تجربه یادگیری مختصر در طول زندگی فرد می تواند آثاری روی مغز بگذارد، که نتایج را تغییر می دهند.
به همین دلیل نویسندگان مطالعه شرکت کنندگان را به طور تصادفی به دو کلاس نوازندگی پیانو و آگاهی موسیقی تقسیم کردند. در یک گروه شرکت کنندگان باید فعالانه به موسیقی گوش می دادند و روی تشخیص ساز و تجزیه و تحلیل ویژگی‌های موسیقی در سبک‌های مختلف موسیقی تمرکز می کردند. در گروه نخست اما شرکت کنندگان نواختن یک ساز را می آموختند.
دکتر کلارا جیمز، در این رابطه گفت: پس از شش ماه، ما اثرات مشترکی برای هر دو مداخله پیدا کردیم. تصویربرداری عصبی افزایش ماده خاکستری را در چهار ناحیه مغز درگیر در عملکرد شناختی سطح بالا در همه شرکت کنندگان، از جمله مناطق مخچه درگیر در حافظه فعال نشان داد. در واقع عملکرد مغز این افراد ۶ درصد افزایش یافته بود و این نتیجه مستقیماً با انعطاف پذیری مخچه ارتباط داشت. علاوه بر این، کیفیت خواب، تعداد درس هایی که در طول دوره مداخله دنبال می شوند، و کمیت تمرین روزانه، همگی تأثیر مثبتی بر بهبودهای ذکر شده داشتند.
محققان این تیم مطالعاتی متوجه شدند که ماده خاکستری در قشر شنوایی اولیه سمت راست – ناحیه ای از مغز که صدا را پردازش می کند – در پیانیست ها ثابت مانده و در گروه گوش دادن فعال به موسیقی پایین آمد.
باید توجه داشت محققان تاکید می کنند که بر اساس این یافته ها نمی توانیم نتیجه بگیریم که مداخلات موسیقی باعث جوانسازی مغز می شود. بلکه این موضوع فقط در مناطق خاصی از پیری مغز جلوگیری می کند.
به طور کلی، نتایج نشان می دهد که گوش دادن و تمرین موسیقی می تواند قدرت شناختی افراد را افزایش دهد. محققان این مطالعه در حال حاضر بر گنجاندن این فعالیت ها در سیاست گذاری مبتنی بر پیری سالم تأکید دارند. آنها با نگاهی به آینده، قصد دارند پتانسیل موسیقی را در افرادی که اختلال شناختی خفیف دارند، ارزیابی کنند.
شرح کامل این مطالعات در آخرین شماره مجله تخصصی NeuroImage منتشر شده است.
