در ماه مبارک رمضان، ساعتها و حتّی ثانیهها ارزشی فوق حدّ تصور پیدا میکند، آنچه به زیبایی این ماه خوب خدا افزوده، و طراوت و تازگی بیشتری به آن میبخشد، حسن خلق و رفتار نیکی است که روزه دار محترم در این ماه از خود به نمایش میگذارد.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من ، ماه رمضان ماه میهمانی خدا، ماهی است که ابر رحمت الهی به طور ویژه بر سر بندگان سایه افکنده، و آن خالق مهربان با سخاوتی مثال زدنی، سفره پر خیر و برکتش را به روی بندگانش گشوده است، و با آهنگ زیبای قرآن و دعا و راز و نیاز شبانه، شوق و نشاطی مثال زدنی را در اعماق جان مۆمنین ایجاد نموده است.
براساس روایات معتبر، عظمت و بزرگی ماه خدا به اندازهای است که چراغ عقل و اندیشهی آدمی در مقام ارزش گذاری برای این ماه عزیز، خاموش و بی فروغ گشته، بگونهای که هرگز توانایی تعیین قیمت و بهایی که در شأن این ماه بزرگ باشد را ندارد.
بر اساس همین عظمت و بزرگی است که در روایتی پیامبر گرامی اسلام میفرماید:
«لو یعلم العبد ما فی رمضان لود إن یکون رمضان السنه»: اگر بنده از آنچه که در ماه رمضان قرار داده شده آگاهی داشت، با تمام وجود دوست میداشت که همه سال ماه رمضان باشد.
فرمایش نورانی پیامبر عزیز اسلام (صلی الله علیه و آله) بیانگر آن است که در ماه مبارک رمضان، ساعتها و حتّی ثانیهها ارزشی فوق حدّ تصور پیدا میکند، مطلب بسیار مهمّ و اساسی که در مورد ماه رمضان باید به آن توجّه داشت آن است که آنچه به زیبایی این ماه خوب خدا افزوده، و طراوت و تازگی بیشتری به آن میبخشد، حسن خلق و رفتار نیکی است که روزه دار محترم در این ماه از خود به نمایش میگذارد.
به هر حال زندگی انسان در این دنیا با مشکلات و سختیهای زیادی روبرو است که نمیتوان آنها را نادیده گرفت، مشکلاتی مثل بیماری، بدهکاری، بروز رفتارهای زشت و زننده از سوی خانواده، بستگان و یا غریبهها و… که این قبیل از مشکلات ممکن است هر از گاهی خواسته و ناخواسته به سراغمان آمده، و با طوفانی که به راه انداخته، تعادل روحی ما را بر هم زند.
با حُسن خلق و به کار بستن آموزههای ناب اسلام در حوزه اخلاق، خویشتن داری نموده و خشم درون را مهار کند، که به یقین در صورت چنین عملکرد مثبت و شایستهای مشکلات سخت را پشت سر گذاشته، و به یک زندگی خوب و رضایت بخشی دست خواهد یافت.
محبوبترین شما نزد من و نزدیکترین شما به من در روز قیامت خوش اخلاقترین و متواضعترین شما است، و دورترین شما به من مستکبران هستند
به دلیل اهمیّت والایی که حُسن خلق و رفتار نیک دارد رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در خطبه زیبای شعبانیه به صراحت به آن اشاره نموده و خطاب به روزه داران فرموده است:
«أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْکُمْ فِی هَذَا الشَّهْرِ خُلُقَهُ کَانَ لَهُ جَوَازاً عَلَى الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الْأَقْدَامُ» :ای مردم هر کس در این ماه خلق خود را نیکو کند [به پاس چنین عملکرد مثبتی]در روزی که گامها بر پل صراط لغزان است او به آسانی از آن عبور میکند.
محمد بن مسلم از امام باقر (علیه السلام) نقل میکند که آن حضرت فرمود:
«ان اکمل المۆمنین ایمانا احسنهم خلقا» کاملترین مۆمنین از نظر ایمان کسانی هستند که خوش اخلاقتر باشند؛ بنابراین با توجّه به نقش بسیار مهمّی که حُسن خلق در تکمیل ساختمان ایمان دارد، ما باید همواره سعی کنیم که در رفتار و عملکرد خود بهترینها را گزینش نموده و از رفتارهای ناشایست پرهیز کنیم، که برای تحقق این مهمّ بهترین فرصت، لحظههای ارزشمند ماه مبارک رمضان است، لحظههایی ملکوتی و معنوی، که خداوند متعال بر ما لطف کرده و آنها را بدون هیچ منّت و چشم داشتی در اختیارمان قرار داده است.
خوبیها را تنها برای خود نخواهیم!
حُسن خلقی که ما از آن سخن میگوییم هرگز جنبهی فردی و یا خانوادگی و یا حتی ملی ندارد، به این معنا که انسان رعایت اخلاق نیک را در مورد خود و یا خانواده و یا در سطح وسیعتر در مورد ملّت و کشور خود لازم و ضروری بداند. چرا که از دیدگاه مکتب کامل و بی عیب و نقص اسلام، حُسن خلق واقعی زمانی در انسان تحقق پیدا میکند که منفعت طلبی و خود خواهی شخصی را کنار گذاشته، و به اصول با ارزش اخلاقی در مورد تمام کسانی که انسانیّت خود را حفظ کرده اند پایبند باشیم؛ بنابراین اسلام عزیز برای اخلاق نیک حدّ و مرزی نمیشناسد. اگر رفاه و آسایش، امنیت، شادی و نشاط، صداقت و راستی و… خوب است برای همه خوب است نه اینکه با عینک خودبینی، خود خواهانه خوبیها را مخصوص خوددانسته و دیگران را در آن سهیم ندانیم.
ماه رمضان، روزه، فضیلت ماه رمضان
در یک جامعه اسلامی قلبها برای هم میتپد، عطر شادی و نشاط فراگیر بوده، و همه میتوانند بوسیله آن، بوی خوش زندگی را استشمام کنند. دیگر صحبت از من شخصی، خانواده، دوست و یا فامیل و آشنا نیست، اگر چشمه حیاتی است، همه میتوانند از آن بهرهمند شده و به قدر احتیاج، کاسه خود را از آن پُر نموده و عطش نیاز را برطرف نمایند.
امتیاز ویژه برای کسانی که از بقیّه خوش اخلاق ترند!
یکی از بزرگترین آرزوهای مۆمن آن است که در سرای آخرت خداوند مهربان بر او منّت نهاده و نعمت همنشینی با رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) را قسمت و روزی او کند.
آنچه میتواند مۆمن را از فیض همنشینی و همجواری با آن رسول گرامی بهرهمند سازد خوش اخلاقی و داشتن اخلاق نیک است؛ که در روایتی پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) خود در این باره سخن گفته و دراین باره فرموده است:
«إِنَ أَحَبَّکُمْ إِلَیَ وَ أَقْرَبَکُمْ مِنِّی یَوْمَ الْقِیَامَهِ مَجْلِساً أَحْسَنُکُمْ خُلُقاً وَ أَشَدُّکُمْ تَوَاضُعاً وَ إِنَّ أَبْعَدَکُمْ مِنِّی یَوْمَ الْقِیَامَهِ الثَّرْثَارُونَ وَ هُمُ الْمُسْتَکْبِرُونَ» : محبوبترین شما نزد من و نزدیکترین شما به من در روز قیامت خوش اخلاقترین و متواضعترین شما است، و دورترین شما به من مستکبران هستند.
محمد بن مسلم از امام باقر (علیه السلام) نقل میکند که آن حضرت فرمود: «ان اکمل المۆمنین ایمانا احسنهم خلقا»؛ کاملترین مۆمنین از نظر ایمان کسانی هستند که خوش اخلاقتر باشند.
آن شب را گرسنه به سربرد!
انس بن مالک میگوید: برنامهی رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) این بود که شبها با نوشیدنی مثل شیر افطار میکرد، و همچنین سحرها. گاهی هم همراه آن نان میل میفرمود. یک شب افطاری حضرت را آماده کردم، ولی حضرت بعد از نماز مغرب دیر کردند و به منزل نیامد.
من پیش خود فکر کردم که شاید بعضی از اصحاب ایشان را برای افطار دعوت کرده اند، به خاطر همین من آن نوشیدنی را خوردم. بعد از گذشت یک ساعت حضرت تشریف آوردند. از بعضی از کسانی که همراه حضرت بودند پرسیدم: آیا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) جایی افطار کرده اند یا کسی ایشان را دعوت نموده است؟!
گفتند: نه. بعد از اینکه متوجّه شدم آن حضرت افطار نکرده اند آن شب بر من به اندازهای سخت گذشت که کسی جز خدا نمیداند، و از این بیم داشتم که اگر حضرت افطار را بخواهد، چه بگویم. ولی بالاخره آن حضرت آن شب را گرسنه به سر برد و روز هم روزه گرفتند و هیچ از من نپرسیدند و تاکنون هم صحبتی نکرده اند.
آنها تنها اهل موعظه و نصیحت نبودند!
در روایات فراوانی که از ائمه اطهار (علیهم السلام) به دست ما رسیده، خوش اخلاقی مورد تأکید ویژه آن عزیزان قرار گرفته، و به آثار سودمند آن اشاره شده است. در این میان نکتهای که نباید نادیده گرفت آن است که پیشوایان معصوم (صلوات الله علیهم اجمعین) که مرتب ما را به حُسن خلق دعوت مینمایند این گونه نیست که در این زمینه تنها اهل موعظه و نصیحت باشند.
بلکه آن بزرگواران در این باره همواره گوی سبقت را از دیگران ربوده، و در زندگی سراسر نور خود توانستند با عملکرد زیبای خود حُسن خلق را به طور کامل و پیراسته از هرگونه عیب و نقصی جامه عمل بپوشانند که ما در ادامه به عنوان نمونه به حکایتی زیبا در این باره اشاره میکنیم.
آنچه میتواند مؤمن را از فیض همنشینی و همجواری با آن رسول گرامی بهرهمند سازد خوش اخلاقی و داشتن اخلاق نیک است.
امام سجاد (علیه السلام) با جمعی از دوستان گرد هم نشسته بودند. مردی از بستگان آن حضرت آمد و در کنار جمعیت ایستاد آنگاه با صدای بلند زبان به ستم و بدگویی امام گشود و سپس از مجلس خارج شد.
آن حضرت در حضور او چیزی نفرمود و پس از اینکه رفت خطاب به حاضرین فرمود: شما سخنان این مرد را شنیدید و من میل دارم با من بیایید و پاسخ من را نیز بشنویید. همه موافقت کردند، اما گفتند: ما دوست داشتیم در همین مجلس جواب او را میدادید و ما هم باشما همصدا میشدیم. آنگاه از جا برخاستند و راه خانه آن مرد جسور را پیش گرفتند.
بین راه متوجه شدند که امام سجاد علیه السلام آیه «والکاظمین الغیظ والعافین عن الناس والله یحب المحسنین» را میخواند. از فرو نشاندن آتش خشم سخن میگوید، و از عفو و گذشت نام میبرد. از این کلام حضرت متوجّه شدند که ایشان در فکر مجازات نیست و کلام تندی نخواهد گفت.
هنگامی که به در خانه آن مرد رسیدند امام با صدای بلند او را فرا خواند و به همراهان خود فرمود: به او بگوییدآن کس که تو را صدا میزند علی بن حسین است. مرد از خانه بیرون آمد در حالی که خود را برای یک برخورد تند و بد آماده نموده بود، زیرا با مشاهده اوضاع تردیدی نداشت که امام سجاد (علیه السلام) برای کیفر او آمده است. ولی بر خلاف انتظارش به وی فرمود: برادر! تو در مقابل من ایستادی و بدون مقدمه سخنان ناروایی را آغاز کردی و پی در پی گفتی و گفتی.
حال اگر آنچه به من نسبت دادی در من وجود دارد از پیشگاه الهی برای خود طلب آمرزش میکنم و اگر در من نیست از خدا میخواهم که تو را بیامرزد.
منبع: tebyan.net