گاهی مسلمانان به شکرانه نعمات یا دفع بلا‌ها و قدردانی از خداوند، علاوه بر ذکر‌ها و نماز‌های واجب روزانه، نماز شکر به جای می‌آورند.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من ، روحیه شکر و سپاس، از بارزترین ویژگی‌های انسان است. آدمی فطرتاً در برابر احسان کننده و نعمت دهنده خویش، احساس خضوع و فروتنی می‌کند؛ مگر آن که با غفلت و عصیان، آینه صاف فطرت خویش را دچار زنگاری غلیظ کرده باشد.
شکرگزاری از نعمت‌های الهی، آثار و نتایج ارزشمندی را برای انسان در همین دنیا به ارمغان می‌آورد که آشکارترینِ آن «فراوانی روزی» ، «فزونی خیر و برکت»، «دوام و ماندگاری نعمت» و «در امان مانی نعمت از بلا و نقمت» است.؛ آثار گرانبهایی که از رهگذر آیات و روایات بخوبی قابل اثبات و دستیابی است:
«واِذ تَأَذَّنَ رَبّکُمْ لَئِنْ شَکَرتُمْ لَأَزیدنَّکُمْ ولَئن کَفَرتُمْ انَّ عذابی لَشَدید؛ پروردگارتان اعلام داشت که: اگر شکرگزاری کنید (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛ و اگر کفران و ناسپاسی کنید، مجازاتم شدید است». (سوره ابراهیم، آیه ۷)
هر که توفیق شکرگزاری دایم بیابد، از خیر و برکت و فزونی مداوم نعمت بهره‌ور خواهد بود و هر که از ناسپاسان باشد و شکرگزاری ننماید، نعمت‌های موجود را نیز از دست خواهد داد. به قول مولوی:
شکرِ نعمت، نعمتت افزون کند کفر نعمت، از کفت بیرون کند.
یکی از نمودهای بارز شکرگزاری ، خواندن نماز شکر است. نماز شکر یک نماز مستحبی دو رکعتی، مانند نماز صبح است که در هر شرایطی می‌توان آن را خواند.
نماز شکر را می‌توان در حالت ایستاده، نشسته و حتی در حال راه رفتن نیز خواند. اما بهتر است این نماز مانند نماز‌های واجب، حد المقدور ایستاده و با همان آداب خوانده شود. نماز مستحبی شکر را می‌توانید در هر مکانی مانند خانه، مسجد و حتی درون وسایل نقلیه نیز به جا آورید و به طور کلی این نماز شکل خاص و شرایط ویژه و زمان معینی ندارد. باوجود این ، نماز شکری با دستور خاص نیز از امام صادق (ع) نقل شده است که چنین است:
«زمانی که خداوند نعمتی به تو داد دو رکعت نماز بگزار ؛ در رکعت اول سوره حمد و سپس سوره اخلاص را بخوان و در رکعت دوم نیز ابتدا سوره حمد، سپس سوره کافرون را قرائت کن. در رکوع و سجده رکعت اول بگو: «اَلْحَمْدُ لِلهِ شُکْراً شُکْراً وَ حَمْداً» و در رکعت دوم در رکوع و سجده بگو: «اَلْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی اسْتَجَابَ دُعَائِی وَ أَعْطَانِی مَسْأَلَتِی» (یعنی: سپاس خدایی را که دعای مرا مستجاب و حاجتم را بر آورده کرد.)
در برخی از منابع نیز آمده است: دعای «اَلحَمدُ لِلهِ شُکراً شُکراً لله وَ حَمداً» در رکوع و سجده هر دو رکعت و دعای «اَلحمدُ للهِ الَّذی قَضا حَاجَتی وَ أعطانی مَسأَلَتی» پس از اتمام نماز خوانده شود.
همچنین سفارش شده است که پس از نماز شکر، دعای سی و هفتم صحیفه سجادیه، خوانده شود.
منابع:
– محمدباقر حیدری، گنجینه‌های روزی در قرآن: شکر گزاری، فصلنامه بشارت، شماره ۱۷
– ویکی شیعه
