خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی با کمبود خواب

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا سیما در عصر انفجار اطلاعات به سر می بریم و زندگی مان با دنیای اینترنت عجین شده است و اینترنت هیچ‌گاه به خواب نمی‌رود. این دنیای شلوغ با انسان‌ها و چیزهایی که از طریق دستگاه‌های مختلف مثل تلفن، کامپیوتر و تبلت در ارتباط هستند، کاری می‌کند که خواب و خوابیدن فعالیتی بیهوده به نظر برسد. انگار خوابیدن یک عمل وقت‌گیر است که صرفاً از زمان‌های گذشته و دوران پیش از عصر دیجیتال باقی مانده است. البته که جهان امروز، دنیایی بیدار، پر تحرک و سریع است، اما واقعیت این است که خواب هنوز هم یک فعالیت مهم و حیاتی برای انسان‌ها به شمار می‌رود و نباید ارزش‌ها و تأثیراتش را نادیده بگیریم.
چه بخواهیم و چه نخواهیم، ساعت بدن ما الگوهای خواب‌مان را مشخص می‌کند
چه احساسی نسبت به زنگ ساعت خود دارید؟ آیا این صدا برای شما فقط یک پیغام آزاردهنده از نفرت‌انگیز‌ترین زمان روز، یعنی صبح است؟ یا به محض شنیدن این صدا به راحتی از خواب بیدار شده، از تخت بیرون می‌آیید و یک روز پُرانرژی و پُرنور دیگر را آغاز می‌کنید؟
شاید بهتر باشد که این سوال به شکل دیگری پرسیده شود: چرا صبح برای یک عده مانند مرهم است و برای عده‌ای دیگر به چیزی مثل زهر می‌ماند؟ پاسخ بسیار ساده است؛ تمام این حس‌ها به ساعت بدن‌تان مربوط می‌شود.
یک چرخه ۲۴ ساعته که بدن‌تان صرف نظر از تمام زنگ‌های بیدارباش و همه قرارهای ملاقات‌ شبانه، از آن پیروی خواهد کرد.
ریتم شبانه‌روزی کارهای زیادی را به شما دیکته می‌کند؛‌ مثلا به شما می‌گوید که چه زمانی نیاز به خوابیدن یا بیدار شدن دارید. باعث می‌شود که در ساعت‌های خاصی از شبانه‌روز، به مصرف غذا یا نوشیدنی احتیاج پیدا کنید. این ریتم می‌تواند خلق و خو، فراز و فرودهای روحی و حتی سوخت و ساز بدن‌تان را هم تحت تأثیر قرار بدهد.
اما یک نکته مهم را باید در نظر گرفت این که این ریتم شبانه‌روزی از فردی به فرد دیگر متغیر است. ۴۰ درصد از جمعیت را افراد سحرخیز تشکیل می‌دهند که بیشتر اوقات در زمان طلوع آفتاب بیدار می‌شوند و اوایل شب هم نیاز به خواب پیدا می‌کنند. ۳۰ درصد از افراد جامعه را شب‌زنده‌دارها تشکیل می‌دهند که معمولا برای توصیف حال‌شان آن‌ها را به جغد‌های شب تشبیه می‌کنند. آن‌ها شب‌ها دیر به خواب می‌روند و صبح‌ها هم دیر از خواب بیدار می‌شوند، حتی گاهی بعدازظهر از خواب بیدار می‌شوند. ۳۰ درصد دیگر را هم افرادی تشکیل می‌دهند که بین این دو گروه قرار دارند، اما به افراد شب‌زنده‌دار نزدیک‌تر هستند.
اما برعکس گروه شب‌زنده‌دار، اکثر جوامع صبح‌محور هستند؛ مدارس، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مختلف در صبح زود شروع به کار می‌کنند و بعدازظهر هم تعطیل می‌شوند؛ دقیقا زمانی که ساعت بدن این افراد می‌گوید باید تازه به خواب بروند یا کاملا خواب باشند. این جغدهای شبانه از شنیدن صدای زنگ ساعت و بیدار شدن در صبح زود متنفرند، اما به دلیل قوانینی که در جوامع وجود دارد، اکثرشان مجبور می‌شوند خلاف جهت ساعت بدن‌شان رفتار کنند و با اینکه شب دیر به خواب رفته‌اند، صبح زود بیدار شوند و متعاقباً با بیماری‌ها و مشکلات روحی و جسمی زیادی، مثل دیابت، سرطان و افسردگی دست و پنجه نرم کنند.
کمبود خواب باعث افزایش فشار خون و حملات قبلی می‌شود
متیو واکر تا مدت‌ها معتقد بود رژیم، ورزش و خواب؛ سه اصل  بسیار مفید برای سلامتی هستند. اما او حالا یک پله فراتر رفته و به این نتیجه رسیده است که:
خواب خوب و کافی مخصوصا برای سلامتی قلب و عروق بسیار ضروری و مهم است.
در غرب، بیماری‌های قلبی-عروقی بسیار شایع هستند و هزینه‌ درمان‌شان به قدری زیاد است که کشورهای بسیاری را برای تأمین بودجه دچار مشکل کرده است.
اما هیچکس نمی‌داند که درمان واقعی این بیماری‌ها بسیار ارزان‌تر از چیزی است که فکرش را می‌کنیم؛ خواب کافی! انسان‌ها فقط نیاز دارند کمی بیشتر بخوابند!
با توجه به تحقیقی که سال ۲۰۱۱، در ۸ کشور و روی ۵۰۰ هزار زن و مردِ پیر و جوان و اقوام و گروه‌های مختلف انجام گرفت، مشخص شد که کمبود و مشکلات خواب، خطر ابتلای افراد به بیماری‌های قلبی-عروقی و مرگ و میر بر اثر آن را ۴۵ درصد افزایش می‌دهد.
تحقیق دیگری در ژاپن و روی کارمندان مرد ژاپنی انجام شد. این تحقیق ۱۴ سال به طول انجامید و کارمندان را در مقام مقایسه با کارگرانی قرار داد که کار سخت‌تری داشتند، اما زمان بیشتری می‌خوابیدند. نتیجه جالب توجه بود کارمندانی که در طول شب، ۶ ساعت یا کمتر می‌خوابیدند، تا ۵۰۰ درصد بیشتر در معرض ایست قلبی قرار داشتند.
سوالی که پیش می‌آید این است که چرا کمبود خواب باعث مشکلات قلبی-عروقی می‌شود؟ پاسخ کاملا مشخص است؛ این مشکلات به دلیل تأثیراتی که خواب روی فشار خون می‌گذارد به وجود می‌آیند. حتی وقتی پای عوامل دیگری مثل سیگار کشیدن یا چاقی وسط بیاید، باز هم ارتباط بین خواب و این بیماری‌ها بسیار قوی‌ و غیر قابل انکار می‌شود.
وقتی شما به اندازه کافی نخوابید، حتی اگر این کمبود خواب به اندازه یک یا دو ساعت باشد، فشار خون در رگ‌های‌تان بالا می‌رود. افزایش‌های دوره‌ای فشار خون با اینکه ممکن است به چند سال زمان نیاز داشته باشند، اما سرانجام تأثیر خودشان را می‌گذارند و دیواره رگ‌های شما را نازک و تخریب می‌کنند.
امروزه علم ثابت کرده است که افزایش فشار خون می‌تواند موجب مرگ و میرهای زیادی بشود. به بیان دیگر، حدود ۷ میلیون از مرگ و میرهای هر سال به دلیل افزایش فشار خون است. اما بسیاری از مردم نمی‌دانند که می‌توانند فقط با کمی بیشتر خوابیدن جلوی این شکل از مرگ را گرفته و سرنوشت متفاوتی را برای خود رقم بزنند
مردم معمولا کارهای عجیبی برای مشهور شدن انجام می‌دهند و لیست بلندبالایی از این فتوحات وحشیانه هم در کتاب رکوردهای جهانی گینس ثبت شده است. اما جالب است بدانید برخی از دسته‌بندی‌هایی که قبلا رکوردهای ثبت‌شده داشته‌اند، بعدها توسط گینس خطرناک و ناسالم شناخته شد و دیگر ثبت نمی‌شوند. یکی از این دسته‌بندی‌ها، نخوابیدن است.
به عبارت دیگر، فقط کافی است که در طول شب، کمتر از هفت ساعت بخوابید و  احتمال داشتن یک حادثه در رانندگی برای خود افزایش بدهید. ممکن است فکر کنید که این مقدار چندان هم زیاد و خطرناک به نظر نمی‌رسد، اما باید بدانید همین اندازه هم می‌تواند کاری کند که بدن‌تان در زمان‌هایی از روز، برای استراحت، دچار Microsleep یا خواب بسیار کوتاه بشود؛ خوابی که ممکن است تنها چند ثانیه طول بکشد.
میکروخواب از نظر ساختار، دقیقا به خواب شب می‌ماند و تنها تفاوتی که با آن دارد در مدت زمانش است. بنابراین حتی وقتی دچار میکروخواب بشوید، کنترل‌تان را به شکل کامل بر تمام عملکردهای حرکتی خود از دست داده و فلج خواب را تجربه خواهید کرد.
به بیان دقیق‌تر، اصلی‌ترین کاری که باید پشت فرمان اتومبیل انجام بدهید، یعنی رانندگی کردن را متوقف می‌کنید. حتی اگر سرعت‌تان هم بسیار کم باشد (مثلا کمتر از ۵۰ کیلومتر بر ساعت) یک میکروخواب ۲ ثانیه‌ای کافیست تا اتومبیل‌تان به لاین کناری منحرف شده و بدترین و غیرقابل‌جبران‌ترین تصادف زندگی‌تان را تجربه کنید.
اما خوابیدن در حین رانندگی، تنها خطری نیست که کم‌خوابی به دنبال دارد، بلکه رانندگی در حالت خوابآلودگی دقیقا به اندازه رانندگی در حالت مستی خطرناک است.
تحقیقاتی در همین زمینه در استرالیا انجام شده بود. محققان شرکت‌کننده‌ها را به دو گروه تقسیم کرده بودند. به یک گروه به اندازه‌ای که برای رانندگی غیرمجاز است الکل نوشاندند، به حدی که میزان الکل خون‌شان به سختی از ۰.۰۵ درصد بالاتر می‌رفت. به گروه دیگر به مدت یک شب بی‌خوابی دادند. نتیجه جالب بود؛ روی گروهی که دچار کم‌خوابی بودند و حدود ۱۹ ساعت نخوابیده بودند، یک آزمایش تمرکز انجام شد و نشان داد که آن‌ها دقیقا به اندازه گروهی که مست شده بودند ضعیف عمل کردند.
با توجه به همه این نکات، دفعه بعد که می‌خواهید دیروقت جایی بروید، با خودتان فکر کنید که درست است که اصلا اهل نوشیدنی‌های الکلی نیستید و در این زمینه بسیار مسئولیت‌پذیر هستید، اما همین که به مقدار کافی نخوابیده‌اید هم به اندازه مست بودن بی‌مسئولیتی شمرده می‌شود و خطرناک است.
بیشتر بخوانید : کم خوابی چه بلایی سر بدن می‌آورد؟
برای بهتر خوابیدن، بیشتر آفتاب بگیرید و کمتر مواد مخدر یا محرک مصرف کنید
اکثر ما انسان‌ها کمتر از ۸ ساعت در شب می‌خوابیم، یا اگر هم به اندازه کافی بخوابیم، خواب‌مان از کیفیتی که باید برخوردار نیست؛ مثلا دائم غلت می‌زنیم یا در طول شب از خواب بیدار می‌شویم. معمولا مغزمان کاملا روشن است و استراحت نمی‌کند؛ به ایمیل‌های بی‌پاسخ‌مان فکر می‌کند، نگران نزدیک شدن به پایان مهلت انجام کارهاست، یا چت‌ها و اتفاقاتی که در شبکه‌های اجتماعی‌مان افتاده است مرور می‌کند. اما راهکارهای خوبی وجود  دارد که کمک می‌کند بتوان ۸ ساعت خواب عمیق، باکیفیت و جوان‌کننده را تجربه کرد.
بعضی از افراد عادت دارند که قبل از خواب، مقدار کمی الکل بنوشند. آن‌ها بر این باورند که این میزان باعث می‌شود که آرام‌تر بخوابند و صبح هم راحت‌تر بیدار شوند.
اما جالب است بدانید که حتی الکل با مقدار کم هم موجب می‌شود که بدن‌تان به سختی به خواب عمیق فرو برود. همچنین مقادیر زیاد الکل می‌تواند تنفس‌تان را در طول شب مختل کند.
وقتی هم که اثر الکل از بدن‌تان بیرون برود، از خواب بیدار می‌شوید که این اتفاق می‌تواند تمام آن آرامشی را که نیاز داشتید از بین ببرد.
نیکوتین هم می‌تواند خواب و حتی چرت‌زدن‌های کوتاه‌مدت‌ شما را مختل کند. سیگار کشیدن شاید مثل نوشیدن الکل احساس آرامش به شما بدهد، اما نیکوتین ویژگی‌های آرامش‌بخش الکل را ندارد و در واقع نوعی محرک است.
به همین دلیل افراد سیگاری سبک‌تر از بقیه افراد می‌خوابند و به دلیل نیاز مجدد به دریافت نیکوتین در صبح، معمولا زودتر از زمانی که می‌‌خواهند، از خواب بیدار می‌شوند.
شما می‌توانید برای بهتر خوابیدن، علاوه بر کنار گذاشتن این مواد، عادت‌های ساده‌ای هم برای خودتان در نظر بگیرید. مثلا قبل از این که وارد تخت خواب بشوید دوش آب گرم بگیرید. دوش آب گرم می‌تواند به آرام شدن بدن و ذهن‌تان کمک کند. همچنین پایین آمدن دمای بدن‌تان در زمان خارج شدن از حمام کاری می‌کند که مغزتان دچار احساس خواب‌آلودگی شده و بخواهد سریع‌تر شما را بخواباند.
همچنین بهتر است که در طول روز، مقدار زیادی نور خورشید دریافت کنید. نور خورشید کمک می‌کند که الگوهای خواب‌تان تغییر کرده و اصلاح بشود.
راهکار بعدی این است که قبل از خوابیدن، پرده‌های اتاق‌تان را کنار بکشید، بنابراین در زمان صبح به جای بیدار شدن با صدای زجرآور زنگ ساعت، با نور ملایم روز بیدار می‌شوید.
پایین نگه داشتن دمای اتاق هم می‌تواند به بهتر خوابیدن‌تان کمک کند. با انجام دادن این کارها مطمئن باشید که می‌توانید به آن خواب رویایی که همیشه آرزویش را دارید برسید.