۱ خرداد، روز بزرگداشت ملاصدرا
۱ خرداد، روز بزرگداشت ملاصدرا

در تقویم رسمی کشورمان یکم خرداد روز بزرگداشت ملاصدرا عالم و فیلسوف سده یازدهم هجری می‌باشد. آیا او را می‌شناسید؟

به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، یک خرداد در تقویم رسمی کشورمان با روز بزرگداشت ملاصدرا عالم و فیلسوفی مصادف است که با وجود مال و ثروت زیادی که از پدر متمکن و صاحب منصب خود به ارث برده بود، اما به مادیات و تعلقات دنیوی پشت پا زد و همه آنچه داشت در راه علم اندوزی و کسب دانش و معرفت صرف نمود.
این عالم و فیلسوف اندیشمند ایرانی سده یازدهم هجری، محمد بن ابراهیم بن یحیی شیرازی قوامی، ملقب به «صدرالدین» و «صدرالمتالهین» و معروف به «صدرا» است که در سال ۹۷۹ قمری در شیراز به دنیا آمده و سال ۱۰۴۵ قمری نیز وفات اوست.
ملاصدرا  بنیانگذار حکمت متعالیه است و از او به عنوان بزرگترین فیلسوف اسلامی در سه سده گذشته یاد می‌شود.
آنچه سبب شده تا روز ۱ خرداد به عنوان روز بزرگداشت ملاصدرا نامیده شود، بخاطر تاثیرات مهمی است که ملاصدرا بر فلسفه اسلامی گذاشته است.
این عارف و فیلسوف ایرانی، هوش و استعداد بالایی داشت و شیفته علم بود و از هیچ تلاشی هم در راه علم اندوزی دریغ نمی‌کرد. روزی استاد صرف و نحو وی؛ عبدالرزاق ابرقویی به پدر ملاصدرا می‌گوید: «من حس می‌کنم که به زودی موقعی فرا خواهد رسید که شیراز برای پسر تو تنگ می‌شود و او باید به جایی برود که بتواند در آن جا استعداد خود را بهتر به کار بیندازد» لذا پس از فوت پدر این فرصت مهیا می‌شود تا به اصفهان برود و در آنجا به تحصیل و تکمیل علوم بپردازد؛ و شاید همین خصوصیت علم جویی ملاصدرا بوده باشد که برخی معتقدند در ۵۰۰ سال اخیر هیچ عارفی به اندازه ملاصدرا به علم اعتقاد نداشته است. با اینحال او نوعی تلفیق بین هزار سال تفکر با اندیشه اسلامی پدید آورد.

 
 افکار و اندیشه‌های ملاصدرا

فرای باور‌های مذهبی او که یک مسلمان شیعه مذهب بود، مهمترین کاری که او کرد این بود که بین هزار سال تفکر با اندیشه اسلامی نوعی تلفیق بوجود آورد. البته او در اعتقاداتش متعصب نبود بلکه اعتقاداتش با نوعی معرفت و عقل و واقع بینی همراه بود.
ملاصدرا با مطالعه و تسلط بر منابع و مآخذِ مهمِ عرفانی و پذیرش و پردازشِ بسیاری از نظرات و آراء عرفا و حُکمای الهی توانست تلفیقی منطقی و معقول و مبتکرانه در یک نظامِ جامعِ فکری ارائه دهد.او با تَبَحُّر و تسلطی که بر مباحثِ عقلِ نظری و حکمتِ نظری یافته، واردِ مباحثِ عرفانی شده و آن‌ها را به هم مرتبط ساخته و از طرفی آنچه به مدد کشف و شهود برایش حاصل شده را مُبَرهَن و مُستَدل کرده است.
افکار و اندیشه‌های ملاصدرا را می‌توان در مکتب او که حکمت متعالیه نام دارد، جستجو کرد. او به حرکت در جوهر باور داشت و نهایتا توانست چهار جریان فکری اعم از کلام، عرفان، فلسفه ارسطو، فلسفه افلاطون را در نظام فلسفی جدید و مستقلی در یک نقطه گرد آورد.
با اینحال ملاصدرا علاوه بر اینکه وجود را مقدم بر ماهیت می‌دانست و می‌گفت که هر چیزی اول باید وجود داشته باشد تا بتواند ماهیت پیدا کند، همچنین معتقد بود که حقیقت، وجود است و یک ماهیت اعرابی از واقعیت ندارد و صرفا یک لفظ کلی می‌باشد. افکار و اندیشه‌های ملاصدرا را می‌توان تاثیر پذیرفته از استادان زمان خویش یعنی میرفندرسکی، شیخ بهایی و میرداماد دانست.
 

آثار ملاصدرا
این عارف و فیلسوف برجسته ایرانی در حدود ۵۰ اثر ارزشمند دارد که معمولا در دو حوزه علوم نقلی و علوم عقلی تقسیم بندی می‌شوند که برخی از مهمترین آن‌ها که اعتبار و جایگاه والایی برای این عارف و فیلسوف برجسته ایران قرن یازدهم هجری به همراه داشته، کتاب‌هایی نظیر الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، شرح اصول الکافی، کسر اصنام الجاهلیه، الشواهد الربوبیه و المبدأ و المعاد و… می‌باشد.
با این وجود مهمترین اثر او مکتب اوست که حکمت متعالیه نام دارد و توانست در حکمت اسلامی، نوعی دگرگونی و تغییر بوجود آورد.
 ایران پنز/ ۵ عصر