اتحادیه جهانی فشار خون بالا از سال ۲۰۰۵، روز ۱۷ ماه می را به عنوان روز جهانی فشار خون در نظر گرفته است.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، روز جهانی فشار خون بالا از سال ۲۰۰۵ هر سال برگزار می‌شود؛ هدف از برگزاری این روز افزایش آگاهی افراد از راهکارهای پیشگیری از فشار خون بالا است که منجر به کاهش میزان مرگ و میرهای ناشی از حمله قلبی، بیماری‌های کلیوی و سکته مغزی می‌شود.
هفدهم ماه می مصادف با بیست‌وهفتم اردیبهشت‌ماه توسط این اتحادیه، روز جهانی فشار خون نامگذاری شد.
تقریبا” ۱.۸ میلیارد نفر در دنیا فشارخون بالا دارند که ۵۰ % از آنها کاملا” از وضعیت خود بی اطلاع هستند و افرادی هم که از وضعیت خود مطلع هستند، هیچ اقدام درمانی دریافت نمی‌کنند.در افراد با فشارخون بالا، خطر سکته مغزی چهار برابر بیشتر و خطر سکته قلبی (حمله قلبی) دو برابر بیشتر از افرادی است که دارای فشارخون طبیعی هستند. به این جهت در سال ۲۰۰۲، این بیماری توسط سازمان جهانی بهداشت در گزارش سلامت جهانی به عنوان قاتل خاموش نامیده شد.چرا که تا مراحل انتهایی اغلب هیچ علامتی ندارد.
فشار خون بالا عبارت است از افزایش فشار وارده از جریان خون به دیواره رگ‌های خونی. باید توجه داشت که فشار خون به طور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود. اما فردی که دچار بیماری فشار خون بالا است هنگام استراحت نیز فشار خونش بالاتر از حد طبیعی است. بسیاری از افراد که به فشار خون بالا مبتلا هستند، علامتی نداشته و احساس بیماری ندارند.
۱۵ درصد افراد مسن دارای فشار خون هستند و خودشان خبر ندارند مگر آن که فشار خون بطور ناگهانی خیلی بالا برود. به این ترتیب تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه گیری میزان آن است. از هر ده نفر مبتلا به فشار خون بالا، در نه نفر آنها، یعنی در۹۰ درصد آنها علت دقیق برای فشار خون شناخته نشده است. این نوع فشار خون، نوع اولیه فشار خون بالا نامیده می‌شود.
در تعداد کمی از افراد مبتلا به فشار خون بالا (نوع ثانویه فشار خون بالا) عواملی همچون تنگ شدن سرخرگ کلیوی و یا اختلال در تولید هورمون‌های مترشحه از غدد فوق کلیوی و بیماری‌های بافت کلیه در ایجاد بیماری نقش دارند.
بیشتر بدانید؛ سابقه خانوادگی فشارخون را جدی بگیرید
اندازه گیری فشار خون
اصولا فشارخون در بخش‌های مختلف سیستم گردش خون متفاوت است، ولی در اندازه گیری، فشار خون به دو نوع فشارخون سیستولی و دیاستولی مجزا می‌شود.
فشار خون سیستولی معمولاً به فشار خونی که در سرخرگ‌های است گفته می‌شود و فشارخون دیاستولی به فشارخون ورید گفته می‌شود. معمول‌ترین روش اندازه‌گیری فشار خون به وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه‌گیری فشار خون در حال چرخش در رگ‌ها استفاده می‌کند. فشارخون طبیعی براساس قرارداد برای فشارخون سیستولی پائین تراز ۱۲۰ میلی متر جیوه و برای فشارخون دیاستولی پائین تراز ۸۰ میلی لیترجیوه است. بصورت عامیانه دوازه برروی هشت فشار خون مناسب و طبیعی است.
بیشتر بدانید؛ فشارخون بالا؛ در کمین سلامت یک هشتم مردم دنیا
شیوع فشارخون بالا در جوامع گوناگون متفاوت است.
علل ایجاد فشار خون بالا
علل بروز این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است، ولی برخی عوامل فرد را مستعد ابتلا به فشار خون می‌کنند از جمله:
۱- سن بالای ۶۰ سال با افزایش سن احتمال بروز فشار خون افزایش می‌یابد
۲- چاقی و اضافه وزن
۳- سیگار کشیدن
۴- مصرف الکل
۵- رژیم غذایی حاوی نمک زیاد یا چربی اشباع شده و عدم مصرف میوه و سبزی
۶- کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی کافی
۷- استرس
۸- عوامل ژنتیکی، اگر یکی از والدین و یا هر دو دچار فشار خون بالا باشند، خطر ابتلای فرد به فشار خون بیشتر است.
۹- مصرف قرصهای ضد حاملگی، استرویید‌ها و بعضی از انواع داروهای مهارکننده اشتها
۱۰- پشت میزنشینی
۱۱- نژاد: سفید پوستان ونژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می‌شوند.
پیشگیری از بیماری فشارخون
۱- کنترل وزن، کم کردن حتی یک کیلوگرم از وزن برای کنترل فشار خون مفید است
۲- انجام ورزش مرتب، ۳۰ دقیقه ورزش در هر روز بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون است
۳- کم کردن مصرف نمک و غذاهای پرچرب
۴- داشتن رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات، لبنیات کم‌چرب و غذاهای حاوی پتاسیم نظیر دانه‌های سبوس‌دار و خشکبار استفاده کنید.
۵- عدم مصرف سیگار و مشروبات الکلی
۶- اندازه گیری فشار خون حداقل هر شش ماه یک بار
۷- زنان باردار باید مرتب برای معاینه پیش از زایمان به پایگاه‌های بهداشتی درمان و خانه بهداشت مراجعه کنند تا کارشناسان بهداشت بتواند به پرفشاری احتمالی خون پی ببرد و به موقع کنترل کنند.
۸- در خانم‌هایی که قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند باید فشار خون خود را مرتب کنترل نمایند
۹- پرهیز از مصرف سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگر‌ها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم و همچنین پرهیز از سبزی‌های کنسروشده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور.
۱۰- مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه، چای، نوشابه‌های کولا و شکلات، سبب افزایش فشارخون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.
۱۱- اجتناب از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذا‌هایی که در درجه‌ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می‌شوند، و عدم استفاده‌ی چند باره از روغن‌های آشپزی.
۱۲- استفاده از گوشت سفید به جای گوشت‌های قرمز.
۱۳- کنترل استرس، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می‌کند، استرس و عصبانیت است.
۱۴- استراحت به میزان کافی هر روز، زیرا کار کردن بی وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی فرد وارد خواهد کرد
۱۵- انجام ورزش‌هایی مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری برای پایین آوردن فشار خون مفید هستند بنابراین حداقل ۳ بار در هفته و هر بار حداقل ۳۰ دقیقه باید ورزش کرد
عوارض فشار خون بالا
سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی احتقانی قلب و ورم ریه، نارسایی کلیه و آسیب چشمی و مشکل بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند.
براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، هرچه فشار خون بالاتر باشد، میزان امید به زندگی پایین‌تر خواهد بود.
درمان
اهداف درمان با توجه به ویژگیهای هر فرد تعیین خواهند شد و ممکن است شامل کم کردن وزن، ترک دخانیات، کنترل فشار خون بصورت روزانه، استفاده از داروهای ضد فشار خون تحت نظر پزشک، کاستن از استرس، برنامه ورزش مناسب و تغییر شیوه زندگی برای کاهش استرس باشند.
منبع: kermany/ شبکه بهداشت ری/ صارم/پاتوبیولوژی نوبل/ goums/ غلوم پزشکی کاشان
