۲۰ درصد از کل صید ماهی جهان به ماهی تن اختصاص دارد؛ و ۸ درصد از منابع غذاهای دریایی جهان را شامل میشود.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز جهانی ماهی تن را تصویب کرد، تا به عنوان یک رویداد جهانی شناخته شود.
تاریخ اعلام روز ماهی تن
روز جهانی ماهی تن به عنوان یک رویداد در منطقه کوچک در سال ۲۰۱۱ اعلام شد.به گفته سازمان ملل متحد، تعداد زیادی کشور وجود دارد که به امنیت غذایی و تغذیه غذایی وابسته به ماهی است.مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای تاکید بر اهمیت محافظت از ذخایر ماهی تن و با توجه به تکیه بسیاری از کشورهای جهان به منابع ماهی تن این روز را جهانی اعلام کرده است.
اهمیت ماهی تنتضمین امنیت غذایی و کمک این ذخایر در بهحرکت درآوردن چرخهای توسعه اقتصادی، اشتغال و درآمدزایی باعث شده است که مردم که از این منبع غذایی استفاده میکنند روز ۲ میرا جشن بگیرند.تُن یا تونه نام چند نوع ماهی بزرگ اقیانوسی از خانواده تونماهیان (به انگلیسی: Scombridea) است. این نوع ماهی سریع شنا میکند و سرعت حرکت آن به ۷۰ کیلومتر بر ساعت میرسد. بعضی از انواع تن خونگرم میباشند. برخلاف انواع دیگر ماهیها که گوشت سفید دارند، ماهی تن گوشت صورتی یا قرمز تیره دارد. علت قرمزی گوشت آنها، میزان زیاد میوگلوبین (پروتیین محتوی آهن قرمز در عضله)، در بافتهای ماهیچه است. گوشت سفت ماهی تن دارای پروتئین و ویتامینهای بسیاری است.
زیستگاه ماهیان تنبیشتر ماهیان تن در دریاهای گرم زندگی میکنند، ولی بسیاری از آنان در فصل تابستان به آبهای شمالی کره زمین سفر میکنند. یکی از انواع ماهی تن «بال ماهی آبی» است که حدود ۳ متر طول دارد. الباکور از انواع دیگر ماهی تن هستند. برخی از انواع بزرگتر ماهی تن مانند بلوفین میتوانند حرارت بدنشان را با فعالیتهای ماهیچهای بالاتر از دمای آب ببرند. این کار به آنها کمک میکند که بتوانند در آبهای سرد زنده بمانند. ماهی تن، ماهیای است که در اکثر کنسروهای ماهی از آن استفاده میکنند.خواص و مضرات خوردن ماهی تن
ماهی تن از جمله آبزیان حلال گوشت است و منبع بسیار خوبی از پروتئین، مواد معدنی نظیر سلنیوم، منیزیم و پتاسیم و همچنین ویتامینهای B۱، B۳ و B۶ است.مهمتر از همه این که، گوشت ماهی تن هم مانند گوشت بیشتر انواع ماهیها، سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است که مصرف آن مشکلات پوستی و التهابات را کاهش میدهد و سرعت بهبود بیماران قلبی را بالا میبرد. اسیدهای چرب امگا ۳ به طور کلی نقش پیشگیری کننده از بیماریهای مزمنی نظیر بیماریهای قلبی- عروقی، دیابت نوع دوم و برخی از انواع سرطان را دارند.
کاهش بیماریهای قلبی- عروقی خوردن ماهیهای حاوی امگا ۳ برای کاهش بیماریهای قلبی- عروقی بسیار مفید است، زیرا این ماده مغذی میزان چربیهای بد خون (LDL- کلسترول و تری گلیسریدها) را کاهش میدهد؛ میزان کلسترول خوب یا HDL را افزایش میدهد؛ تجمع پلاکت را پایین میآورد و از لخته شدن خون جلوگیری میکند؛ با کاهش سلولهای اندوتلیال و تولید مشتقات پلاکت عامل رشد، از ضخیم شدن رگها جلوگیری میکند؛ فعالیت مشتقات شیمیایی سلولهای دیواره رگها که باعث آرامش و باز شدن رگها میشود را افزایش میدهد؛ تولید پیام آورندههای شیمیایی به نام سیتوکسینها را نیز کم میکند (موادی که در واکنش التهاب مربوط به سختی رگها نقش دارند).گوشت ماهیماهی تن از جهت دیگری هم برای بیماران قلبی مفید است، زیرا با دارا بودن ویتامین B۶، سطح هموسیستئین خون را پایین میآورد و از آسیب دیواره رگها پیشگیری میکند.انجمن قلب آمریکا برای بیماران مبتلا به تری گلیسرید بالا و فشار خون بالا، مصرف دو بار در هفته، ماهیهای حاوی امگا ۳ را توصیه میکند.
ماهی تن برای مبتلایان به دیابت
مصرف ماهی تن برای مبتلایان به دیابت نوع دوم هم سودمند است، البته بهتر است که این بیماران از انواع تازه یا کنسرو شده در آب (به جای روغن) استفاده کنند. همچنین خوردن ماهی غنی از امگا ۳، حداقل هفتهای دو بار، از پیشرفت گرفتگی رگها در زنان دیابتی پس از یائسگی آنان جلوگیری میکند.مصرف ماهی تن برای دانش آموزان به خصوص در ایام امتحانات هم بسیار توصیه میشود، زیرا عملکرد مغز را افزایش میدهد.مضرات:ماهی تن از جمله ماهیهایی است که از میزان قابل توجهی جیوه برخوردار است. مصرف زیاد جیوه احتمال بروز برخی بیماریها از جمله بیماریهای عصبی را افزایش میدهد.جیوه از عناصر سنگین به شمار میرود و استفاده زیاد از آن، برای بدن حکم مواد سمی را دارد. این عنصر با آنزیمهای درونی بدن ترکیب و مانع از عمل آنها میشود. تجمع جیوه در بدن منجر به بروز اختلالات شنوایی، لرزش عضلات، بروز بی حسی عمومی و به هم خوردن متابولیسم درونی میشود و از همه مهمتر این که جیوه عملکرد سیستم عصبی را مختل میکند و به رشد بافت مغزی آسیب جدی میرساند.به همین دلیل مصرف زیاد تن ماهی برای مبتلایان به بیماریهای مغزی و عصبی و همچنین کودکان و مادران باردار توصیه نمیشود، زیرا سیستم مرکزی و عصبی جنین را که به سرعت در حال رشد است، تحت تاثیر قرار میدهد.علی رغم تاثیر مصرف متعادل ماهی تن در پیشگیری از سرطان، مصرف زیاد و بیش از اندازهی آن، به دلیل داشتن جیوه، احتمال بروز سرطان را افزایش میدهد.روش استفاده:برای بهره بردن از فواید ماهی و جلوگیری از بروز عوارض ناشی از مصرف زیاد آن، توصیه میکنیم بیشتر از دو تا سه بار در هفته از انواع ماهی استفاده نکنید و همچنین برنامه غذایی تان فقط شامل یک نوع ماهی نباشد، بلکه در مصرف ماهیها هم، تعادل و تنوع را در نظر بگیرید.کنسرو ماهی تن
ماهیهای رودخانهای و دریایی بسیار مفیدتر از ماهیهای کنسرو شده هستند، اما در مقایسه با غذاهای آماده و فست فودها، مصرف کنسرو تن ماهی سالم و استاندارد الویت دارد.از سوی دیگر تاریخ مصرف کنسرو تن ماهی نکته مهمی است که نباید آن را نادیده گرفت.کنسرو تن ماهی در صورت نگهداری در شرایط نامناسب یا انقضای تاریخ مصرف آن، به سرعت فاسد میشود و مسمومیت بسیار جدی به نام مسمومیت بوتولیسم را ایجاد میکند که میتواند حتی سبب مرگ هم شود.
بیشتر بخوانید:چرا باید ماهی بخوریم ؟
طبق توصیه کارشناسان حتما کنسرو تن ماهی را قبل از مصرف باید ۲۰ دقیقه در آب جوشاند و سپس مصرف کرد تا احتمال مسمومیت با آن به حداقل برسد.همچنین اگر کنسرو تن ماهی، متورم یا ضربه خورده باشد، باید از مصرف آن خودداری کرد.منابع: روزنامه اعتماد آنلاین، ویکی پدیا، وبلاگ ۷fatemeh، تبیان