نقش رستم شیراز محوطه‌ای تاریخی در کوه‌های فارس است و کهن‌ترین بناها، آرامگاه‌ها، نقش برجسته‌ها و کتیبه‌های ایران باستان در آن قرار گرفته‌اند.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، شیراز یکی از استان‌های بسیار زیبای ایران که به واسطه زیبایی‌هایش گردشگران بسیاری را به خودش جلب کرده است. یکی از زیبایی‌های بی‌نظیر این استان نقش رستم می‌باشد که یکی از تاریخی‌ترین آثار ایران می‌باشد.
نقش رستم محوطه‌ای باستانی است که شامل تخته سنگی عظیم با یادگارهای تاریخی از سه دوره تاریخی ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان می‌شود. کنکاش‌های باستان‌شناسی در صخره نقش رستم اطلاعات قابل توجهی از این سه دوره تاریخی ایران باستان و تمدن کهن ایرانی ارائه می‌کند.
جاذبه‌های تاریخی برجسته در نقش رستم شامل آرامگاه‌های تاریخی، کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های باستانی و نگاره‌های ایران باستان می‌شود. از برجسته‌ترین دلایل شهرت این منطقه می‌توان به قرار گرفتن آرامگاه‌های پادشاهان هخامنشی اشاره کرد.
تاریخ نقش رستم شیراز از سه دوره تاریخ ایران باستان، شامل دوره‌های ایلامی، هخامنشی و ساسانی است. کعبه زرتشت، آرامگاه چهار پادشاه هخامنشی، نقوش برجسته‌ای از وقایع مهم دوره ساسانیان، نقش خدایان ایلامی و نقش برجسته پادشاهان ساسانیان در این مجموعه کنار هم جمع شده اند. قدمت نقش رستم شیراز برای اولین بار توسط ارنست هرتسفلد در سال ۱۹۲۳ بررسی شد.
به رهبری وی و بررسی‌های انجام شده کتیبه شاپور و بعضی از سنگ نگاره‌های مربوط به دوره ساسانی، یک آب انبار چند ضلعی از زیر خاک بیرون آورده شد. با وجود این اکتشافات رازهای بسیار دیگری درباره نقش رستم شیراز همچنان باقی مانده اند. درباره تاریخچه نقش رستم گفته می‌شود این مقبره ایده داریوش کبیر بوده است.
تاریخچه
نگاره‌های این مقبره تاریخی مربوط به سه دوره ساسانی، هخامنشی و عیلامی می‌باشد، اما نگاره‌های نقش رجب تنها متعلق به دوره ساسانی است. در هیچ منبع تاریخی راجع به علت نام گذاری این مقبره به نام نقش رستم گفته نشده است. در مورد نقش رستم شیراز و ثبت جهانی آن باید بگوییم که نقش رستم شیراز هنوز به ثبت جهانی نرسیده است. این سازه تاریخی در ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید.
حسین کوه به راحتی از سکوی تخت جمشید قابل مشاهده است، کوهی که به شکل سه تپه یا صخره بزرگ روی زمین جا خوش کرده است. حسین کوه با نام‌های دیگری از جمله کوه حاجی آباد، کوه استخر یا کوه نِفِشت (به معنی کوه نبشته‌دار) نیز شاخته می‌شود. به خاطر ساختار سه تپه‌ای، این کوه در دوران پیشین با نام «سه گنبدان» شناخته می‌شد. روی هرکدام از این سه تپه، دژ و باروئی به نام‌های استخر، دژ شکسته و دژ اشکنون قرار داشته است.
کتِ زیاس، مورخ یونانی، در بخشی از نوشته‌های خود عنوان کرده است «کالبد پادشاهان ایران را به پارس برده، در کوه دو گنبدان بدرون آرامگاه می‌گذارند.» البته منظور از دو گنبندان همان حسین کوه است که یا در آن زمان فقط دو تا از صخره‌ها مورد استفاده بوده و یا نام را به اشتباه عنوان کرده است.
تاریخچه نقش رستم
در این محوطه، آثار باستانی ارزشمندی مثل سنگ‌تراشی‌های مربوط به دوران ساسانیان و آرامگاه‌های درون کوه یا گوردخمه‌های متعلق به دوران هخامنشی قرار دارد. در دوران اسلامی حجاری‌های روی سنگ را به جمشید و پادشاهان کیانی نسبت دادند، سپس با توجه به اینکه جنگ و پیروزی پهلوانان ایرانی مثل رستم زبانزد خاص و عام بود، نقش‌ونگار‌های مورد بحث را به شخصیت رستم پهلوان نسبت دادند و پس آن این اثر باستانی با نام نقش رستم شناخته شد.
