پیش از این که به سوال چرا ویپ از سیگار بهتر است پاسخ دهیم، لازم است ذکر کنیم که متن حاضر، ترجمه نتیجه تحقیقات صورت گرفته توسط وزارت بهداشت انگلستان در خصوص مزایای ویپ نسبت به سیگار است.
هرچند سیگارهای الکترونیک یا ویپ حاوی نیکوتین هستند، اما خوشبختانه این سیگارها حاوی مواد مضر موجود در تنباکوی سیگارهای سنتی مانند کربن مونوکسید نیستند. با این حال، در خصوص این که تا چه مدت زمانی میتوان بدون نگرانی از اثرات سوء، به جای سیگار از ویپ استفاده کرد اطلاعات دقیقی در دست نیست.
بر اساس گزارش ITV News، متخصصین حوزه بهداشت پس از انجام اولین پژوهش خود در مورد مصرف ویپ، اثرات مثبت سیگارهای الکترونیک بر افراد قبلا سیگاری را تأیید کردهاند. این تحقیق که روی ۱۸۱ فرد سیگاری یا قبلا سیگاری انجام شده، به این دلیل تحقیقی تعیین کننده محسوب میشود که اولین یا دست کم یکی از اولین پژوهشهایی است که در مورد پیامدهای مصرف ویپ برای اشخاص در دنیای واقعی صورت گرفته است. در حقیقت، پژوهشهای پیشین عمدتا در محیط آزمایشگاهی روی حیوانات انجام شده بودند تا عوارض جانبی درازمدت مصرف ویپ را پیش بینی کنند.
داوطلبین شرکت کننده در این پژوهش پرسشنامههایی را تکمیل کرده و نمونه تنفسی، بزاق و ادرار خود را به متخصصین ارائه کردند. محققین با انجام آزمایشات مربوطه به این نتیجه رسیدند که در نمونههای افراد قبلا سیگاری که در حال حاضر، از سیگارهای برقی و یا از روش NRT (درمان با جایگزینی نیکوتین) استفاده میکنند، اثرات چندانی از مواد شیمیایی سمی و یا سرطانزا (کارسینوژن) مشاهده نمیشود.
یکی دیگر از یافتههای مهم این تحقیق این بود که آن دسته از افراد سیگاری که برای کاهش ریسک آسیبهای ناشی از سیگارهای معمولی، از ویپ و سیگار به طور همزمان استفاده میکنند، شاید فشار کمتری به جیب خود بیاورند اما در حقیقت، گامی برای بهبود سلامتی خود برنداشتهاند. چرا که مصرف کنندگان ترکیبی –یعنی افرادی که از سیگارهای سنتی و سیگارهای الکترونیک به طور همزمان استفاده میکنند- همچنان مقدار قابل توجهی از مواد سمی و سرطانزا را به بدن خود راه میدهند.
مسئول پروژه پژوهش در خصوص مزایای ویپ و اینکه چرا ویپ از سیگار بهتر است ؟
تحقیقی که در مورد مزایای سیگارهای الکترونیکی در مقایسه با سیگار سنتی انجام شد، توسط چند موسسه مختلف از جمله کالج دانشگاه لندن، موسسه سرطان رزول پارک و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (هر دو در امریکا) صورت گرفت. بودجه انجام این تحقیقات توسط مرکز تحقیقات سرطان بریتانیا تأمین شد.
این پژوهش در ژورنال Annals of Internal Medicine به چاپ رسیده است.
همانطور که میدانید بحث در خصوص مزایای ویپ نسبت به سیگارهای تنباکویی، در سالهای اخیر بحث بسیار داغی بوده است. پژوهش مورد بررسی در این مقاله نیز برای پاسخ به این مباحث انجام شده است. این پژوهش، اولین عملیات تحقیقاتی دراز مدتی بوده که به ارزیابی اثرات ناشی از مصرف ویپ پرداخته است. در کل، یافتههای این تحقیق به طور دقیق و واضح در رسانههای بریتانیا گزارش و اعلام شده است. با این حال، همانطور که خود محققین اذعان دارند، اشارهای به محدودیتهای این جریان تحقیقاتی نشده است.
گروههای مورد بررسی
این پژوهش یک مطالعه مقطعی بوده که به مقایسه تأثیر مواجهه با نیکوتین و دیگر مواد سمی تنباکویی و کارسینوژن در میان گروههای زیر پرداخته است:
- افراد سیگاری که فقط سیگار میکشند
- افرد سیگاری که قبلا سابقه مصرف ویپ داشتهاند
- افراد سیگاری ای که قبلا از درمانهایی چون NRT، چسب و آدامس نیکوتین استفاده میکردند
- افراد قبلا سیگاری ای که در حال حاضر ویپ میکشند
- افراد قبلا سیگاری که در حال حاضر تحت درمان NRT هستند
از محدودیتهای این تحقیق میتوان به احتمال وجود پاسخهای مغرضانه اشاره کرد. چرا که شرکت کنندگان تنها از طریق پرسشنامه در مورد عادات مصرف سیگار خود اطلاعات داده بودند. به علاوه، از آنجا که همه فاکتورها در این پژوهش مورد ارزیابی قرار نگرفتهاند، نمیتوان به طور دقیق به یافتههای آن استناد کرد.
روند انجام تحقیق در خصوص مزایای ویپ
محققین با تبلیغ در روزنامه، فضای آنلاین، پوسترهای داروخانهای و شرکتهای بازاریابی موفق شدند شرکت کنندگان بیشتری را از سراسر لندن جذب کنند. به طور کلی این شرکت کنندگان در یکی از گروههای زیر قرار میگرفتند:
- سیگاریهایی که به مدت دست کم شش ماه، روزانه ۵ نخ یا بیشتر سیگار میکشند.
- افرادی که قبلا سیگاری بودند و دست کم شش ماه است که سیگار کشیدن را ترک کردهاند
محققین در صدد بودند تا اثرات مصرف طولانی مدت نیکوتین غیرقابل احتراق (مانند سیگار الکترونیکی یا NRT) را در بازه زمانی حداقل شش ماهه بررسی کنند. به همین منظور، به مقایسه گروههای زیر پرداختند:
- افراد سیگاری که تنها سیگار میکشند.
- افرادی که از سیگارهای ترکیبی استفاده میکنند (یعنی در آن واحد سیگار سنتی، سیگارهای الکترونیکی و NRT مصرف میکنند)
- افرادی که در گذشته سیگار میکشیدند و در حال حاضر فقط از ویپ یا NRT استفاده میکنند.
از شرکت کنندگان خواسته شد تا یک ساعت قبل از مراجعه به آزمایشگاه، از سیگارهای سنتی یا دیگر محصولات نیکوتین دار استفاده نکنند. آنها باید به سوالات پرسشنامه در خصوص مشخصات فردی و الگوی مصرف سیگار خود پاسخ میدادند.
به علاوه، از بزاق ، نفس و ادرار این افراد نمونههایی تهیه شد تا برای ارزیابی میزان نیکوتین و دیگر کارسینوژنها یا مواد شیمیایی سمی موجود در بدن آنها به کار گرفته شوند.
از جمله این مواد سمی میتوان به نیتروس آمین مخصوص تنباکو (TSNA) اشاره کرد. این ماده یکی از مهمترین کارسینوژنهای موجود در تنباکوست که از نیکوتین تشکیل شده است. آنها همچنین یک گروه از مواد سمی موسوم به ترکیبات ارگانیک فرار (VOC) مانند آکریل آمید و آکریل آنیتریل حاوی سیانید را نیز مورد بررسی قرار دادند.
یافتههای پژوهش چرا ویپ از سیگار بهتر است ؟
روی هم رفته، ۱۸۱ نفر در این پژوهش شرکت کردند. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که سطح مواد شیمایی سرطانزا، TSNA و VOC در افراد که قبلا سیگاری بودند و در حال حاضر یا از ویپ و یا از NRT استفاده میکنند، در مقایسه با افرادی که همچنان سیگار سنتی میکشند بسیار پایینتر بود. به علاوه، مصرف کنندگان ویپ یا NRT در مقایسه با افرادی که چه تنها سیگار میکشیدند و چه به صورت ترکیبی از سیگار سنتی، ویپ و NRT استفاده میکردند از سلامت بیشتری برخوردار بودند.
افرادی که در گذشته سیگاری بوده و در حال حاضر فقط ویپ میکشیدند نیز در مقایسه با دیگر گروهها، از سطح بسیار پایینی از مواد شیمیایی سمی NNAL ( یکی از فراوردههای مواجهه با TSNA) برخوردار بودند. در واقع این افراد در مقایسه با افراد صرفا سیگاری، با ۹۷ درصد کاهش مواد سمی در بدن خود روبرو شدند.
افراد سیگاری که از سیگارهای قابل احتراق استفاده میکردند درست مانند افراد سیگاری که در کنار سیگار معمولی از ویپ و NRT نیز استفاده میکردند، دارای سطح مشابهی از مواد سمی و سرطانزا در بدن خود بودند.
میزان نیکوتین موجود در نمونه ادرار تمامی گروههای شرکت کننده مشابه بود. اما سطح نیکوتین موجود در بزاق افراد قدری متفاوت بود. به طوری که سطح نیکوتین در بدن افرادی که صرفا ویپ میکشیدند و آنهایی که ضمن مصرف سیگار سنتی از NRT استفاده میکردند، در مقایسه با سایر گروهها مقداری پایینتر بود.
تفسیر نتایج پژوهش
این محققین به این نتیجه دست یافتند:”افرادی که قبلا سیگاری بودند و برای مدتی طولانی یا از ویپ و یا از NRT استفاده کردهاند، سطح نیکوتینی تقریبا شبیه به مصرف کنندگان سیگارهای معمولی داشتند. با این حال، یافتههای متفاوتی در دست بود. افرادی که در طولانی مدت تنها از ویپ یا تنها از NRT استفاده میکردند ، نه افرادی که ضمن مصرف سیگارهای معمولی از NRT یا ویپ هم استفاده میکردند ، با کاهش قابل توجهی از سطح مواد سمی و کارسینوژن ناشی از مصرف سیگارهای قابل احتراق (سیگار سنتی) همراه بودند.
نتیجه گیری
این مطالعه مقطعی اختلاف سطح نیکوتین و مواد شیمیایی سمی در بدن افراد سیگاری و افرادی که یا هم اکنون و یا در گذشته، در کنار سیگار معمولی، به طور درازمدت از سیگار الکترونیکی یا NRT استفاده میکردند را مورد بررسی قرار داده است.
اصولا سیگارهای الکترونیکی یا ویپ برای افرادی طراحی شده است که میخواهند با حداقل اثرات سوء ناشی از مصرف نیکوتین، سیگار بکشند. در رابطه با مزایای ویپ نسبت به سیگار معمولی، اختلاف نظر فراوان است. با این حال، این پژوهش اولین کار تحقیقاتی طولانی مدتی بوده که به بررسی اثرات مصرف ویپ پرداخته است.
یافتههای اصلی این پژوهش چندان عجیب و دور از انتظار نیستند. افرادی که قبلا سیگار مصرف میکردند و اکنون ویپ میکشند یا تحت درمان NRT هستند، در مقایسه با افرادی که همچنان سیگار سنتی میکشند، مواد شیمیایی سمی کمتری در بدن خود دارند.