کم کاری کلیه یا نارسایی کلیه زمانی رخ می‌دهد که کلیه توانایی تصفیه خون را نداشته باشد.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من،کلیه‌های سالم، نمک‌ها و مواد معدنی از جمله کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم را که در خون شما گردش می‌کنند، در تعادل نگه می‌دارند.
کلیه چیست؟دو عضو کوچک لوبیایی‌شکل در دو طرف ستون مهره‌ها و کمی پایین‌تر از قفسه سینه قرار دارند که جزو اعضای حیاتی بدن هستند که وظایف متعددی بر عهده دارند حفظ سلامت کلیه‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. کلیه‌ها خون را از وجود مواد زائد تصفیه می‌کنند. بعد از آن که خون در کلیه‌ها تصفیه شد از طریق سیاهرگ‌های کلیوی به گردش خون باز می‌گردد. کلیه‌ها میزان آب بدن را تنظیم کرده و در ساخت ویتامین D و برخی از هورمون‌ها نقش دارند.چگونه به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک کنید؟۱- از مصرف خودسرانه دارو‌ها خودداری کنید.دارو‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن در صورتی که بیش از حد مصرف شوند و یا برای طولانی مدت مورد استفاده قرار گیرند می‌توانند سبب آسیب کلیه‌ها شوند.مصرف خودسرانه و یا طولانی مدت مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) نیز می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری مزمن کلیوی را افزایش دهد. این دارو‌ها به منظور درمان زخم‌های گوارشی و یا ریفلاکس (سوزش سر دل) تجویز می‌شوند.۲- در هنگام مصرف آنتی بیوتیک‌ها مراقب باشید.این دارو‌های از بین برنده باکتری‌ها اگر به مدت طولانی استفاده شوند می‌توانند سلامت کلیه‌ها را به خطر اندازند. مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک‌ها حتی اگر کاملاً سالم باشید می‌تواند برای کلیه‌های شما مضر باشد.برخی از انواع آنتی بیوتیک‌ها مانند پنی سیلین، سولفونامید‌ها و سفالوسپورین بیش از سایر آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند سبب بروز مشکل شوند.۳- از مصرف خودسرانه مکمل‌های گیاهی خودداری کنید.تولید کنندگان مکمل‌های گیاهی مجبور نیستند تا ایمن بودن محصولات خود را اثبات کنند. تحقیقات نشان داده که برخی از مکمل‌های گیاهی ممکن است برای سلامت کلیه‌ها مضر باشند.اگر شما در حال حاضر به بیماری کلیوی مبتلا هستید مصرف مکمل‌های گیاهی می‌تواند سبب تشدید علائم بیماری شده و یا با دارو‌های مصرفی شما تداخل داشته باشد. بنابراین، قبل از مصرف هر نوع مکمل گیاهی حتماً با پزشک خود مشورت کنید.۴- تغذیه سالم داشته باشید.با گذشت زمان یک تغذیه نامناسب می‌تواند سبب بروز مشکلاتی مانند چاقی، فشارخون بالا، دیابت و سایر بیماری‌ها شود. بسیاری از این بیماری‌ها می‌توانند بر روی سلامت کلیه‌ها تاثیر داشته باشند. یک رژیم غذایی سالم حاوی مقدار زیادی سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل و مقدار کمی غذا‌های فرآوری شده است.۵- مراقب میزان نمک مصرفی خود باشید.نمک از طرق مختلف بر روی سلامتی انسان تاثیر می‌گذارد. در برخی افراد مصرف زیاد نمک می‌تواند سبب افزایش میزان پروتئین دفع شده در ادرار شود. مصرف زیاد نمک می‌تواند برای کلیه‌ها مضر بوده و یا اگر در حال حاضر به بیماری کلیوی مبتلا هستید سبب تشدید علائم بیماری شود.اگر بیش از حد از نمک استفاده کنید شانس ابتلای شما به فشارخون بالا و سنگ‌های کلیوی افزایش می‌یابد. فشارخون بالا یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند سبب ابتلا به بیماری کلیوی شود. تشکیل سنگ در کلیه‌ها نیز می‌تواند به کلیه‌ها آسیب وارد کند.۶- آب کافی بنوشید.
آب به حذف مواد زائد از کلیه‌ها به شکل ادرار کمک می‌کند. اگر آب کافی ننوشید عملکرد کلیه‌ها مختل شده و احتمال تشکیل سنگ و بروز عفونت در کلیه‌ها افزایش می‌یابد.حتی کم آبی خفیف بدن می‌تواند در طولانی مدت سبب آسیب کلیه‌ها شود. به منظور حفظ سلامت کلیه‌ها باید روزانه بین ۴ تا ۶ لیوان آب بنوشید. اگر بیمار باشید و یا هوا گرم باشد ممکن است به آب بیشتری نیاز داشته باشید.۷- ورزش کنید.ورزش نیز همانند رژیم غذایی سالم از بروز چاقی، دیابت و … که می‌توانند به کلیه‌ها آسیب بزنند جلوگیری می‌کند.همان طور که بی تحرکی برای کلیه‌ها مضر است، در صورتی که برای انجام ورزش آماده نباشید ورزش بیش از حد هم می‌تواند به کلیه‌ها آسیب وارد کند.اگر قبلاً ورزش نمی‌کردید سعی کنید به آرامی میزان فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. شما باید حداقل ۵ روز در هفته و هر روز ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.۸- به موقع به پزشک مراجعه کنید.شما باید بدانید که آیا در معرض ابتلا به بیماری‌های کلیوی قرار دارید یا خیر. در افرادی که به فشارخون بالا، دیابت و یا سنگ کلیه مبتلا هستند احتمال بروز بیماری‌های کلیوی بیشتر است. در این موارد ممکن است پزشک با انجام آزمایشاتی وضعیت سلامت کلیه‌های شما را بررسی کند. هر چقدر زودتر آسیب کلیه در شما تشخیص داده شود درمان آسان‌تر خواهد بود.۹- سیگار نکشید.سیگار در بروز سرطان کلیه نقش داشته و می‌تواند سبب کاهش جریان خون در کلیه‌ها شود. از سوی دیگر، سیگار می‌تواند با برخی دارو‌ها که برای درمان فشارخون بالا تجویز می‌شوند تداخل داشته باشد. اگر فشارخون بالا به خوبی کنترل نشود می‌تواند سبب بروز بیماری کلیوی شود.۱۰- نسبت به درمان مناسب سایر بیماری‌های خود اقدام کنید.دیابت و فشارخون بالا دو بیماری مهم هستند که می‌توانند حفظ سلامت کلیه‌ها را با مشکل روبرو سازند. پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و داشتن فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کنترل بهتر هر دو بیماری کمک کند.چطور از سلامت کلیه‌ها مطمئن شویم؟
اگر افراد در معرض آلاینده‌های سمی باشند یا درگیر برخی بیماری‌های حاد و مزمن باشند و یا بدن با کم آبی شدید مواجه شود و یا فرد دچار ترومای کلیه شود به احتمال زیاد به کم کاری کلیه دچار خواهند شد.علامت های اختلال در کلیهاحساس نیاز مکرر به دستشویی در شبوقتی کلیه‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند و مشکلی دارند، نیاز بیشتری به دفع ادرار پیدا می‌کنید. در این صورت ادرار بیش از اندازه رقیق، کمرنگ (مانند آب) می‌شود و حجم آن نیز افزایش می‌یابد.این افزایش حجم ادرار و نیاز مکرر به توالت بخصوص در شب‌هنگام اتفاق می‌افتد، طوری که فرد از خواب برمی‌خیزد و نیاز به دفع ادرار پیدا می‌کند. این مشکل حتی با کاهش مصرف مایعات نیز برطرف نمی‌شود و در عین حال تشنگی فرد را بیشتر می‌کند.افزایش حجم ادرار و نیاز مکرر به دفع آن، نشان‌دهنده نارسایی کلیوی است که نیاز به بررسی و درمان دارد. با مشاهده این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش خون و ادرار میزان کراتینین، اوره و آلبومین بررسی شود.احساس خستگی زیادخستگی زیاد و دائمی را بی‌اهمیت ندانید؛ چون به دو دلیل ممکن است از علائم اختلال در عملکرد کلیه‌ها باشد. اولا زمانی که کلیه‌ها نتوانند به‌درستی مواد زائد ناشی از هضم غذا‌ها را دفع کنند، این مواد زائد در خون جمع می‌شوند و آن را اسیدی می‌کنند؛ در نتیجه بدن احساس خستگی می‌کند. ثانیا اینکه مغز استخوان به اندازه کافی گلبول سفید (که برای حمل اکسیژن به خون لازم است) تولید نمی‌کند؛ در نتیجه بدن دچار کم‌خونی و در پی آن خستگی زیاد می‌شود.اگر مدام دچار ضعف عمومی و رنگ‌پریدگی هستید به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون و ادرار بدهید. در این صورت پزشک معالج کراتینین، اوره و آلبومین و همچنین علائم کم‌خونی‌تان را بررسی می‌کند.پف‌کردگی پلک‌ها و پا‌هاپف و ورم در پلک‌ها، قوزک پا‌ها و خود پا‌ها ممکن است نشان‌دهنده اختلال در عملکرد کلیه‌ها باشد.کلیه‌هایی که بدرستی به وظایف خود عمل می‌کنند به حفظ تعادل میزان سرم خون و بافت‌ها کمک زیادی می‌کنند، اما وقتی اختلالی در عملکرد این اعضای حیاتی رخ می‌دهد، راه عبور پروتئین‌ها از خون به ادرار باز می‌شود. در نتیجه عدم تعادل رخ می‌دهد و سرم داخل خون به سمت بافت‌های پیرامون نفوذ می‌کند و باعث پف‌کردگی می‌شود. اگر صبح‌ها با چشم‌هایی پف‌کرده از خواب بیدار می‌شوید و شب‌ها پا‌ها و قوزک پاهایتان ورم می‌کنند، احتمال اینکه دچار بیماری کلیوی شده باشید دور از ذهن نیست.این مشکلات در برخی موارد با مشکلات دیگری مانند اضافه‌وزن و افزایش فشار خون نیز همراه است. حتما به پزشک مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم را برای تشخیص سلامت کلیه‌هایتان انجام دهد.تمایل نداشتن به مصرف گوشت
وقتی کلیه‌ها بدرستی کار نمی‌کنند، اوره (همان ضایعات پروتئین‌ها) کامل از بدن دفع نمی‌شود. در نتیجه میزان آن در خون بالا می‌رود و مشکل نارسایی کلیوی بتدریج پیشرفت می‌کند.یکی از علائم نشان‌دهنده این مشکل بیزاری از گوشت قرمز به همراه بی‌اشت‌هایی و لاغری است. این علائم بعد از اولین نشانه‌های اشاره شده یعنی پف‌کردگی و کم‌خونی خود را نشان می‌دهند. توجه داشته باشید که حالت تهوع و استفراغ نیز در مراحل جدی نارسایی مزمن کلیوی و افزایش بیش از اندازه اوره دیده می‌شود. در این صورت نیاز به درمان‌های تکمیلی کلیه از طریق دیالیز خواهد بود. با بروز این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید و آزمایش ادرار و خون بدهید.خارش‌های عضلانیوقتی بیماری نارسایی کلیوی پیشرفته باشد، خارش و کرامپ‌ها یا گرفتگی‌های عضلانی نیز خود را نشان می‌دهند. این مشکلات ناشی از احتباس فسفر و پتاسیم در خون هستند که به طور عادی از طریق کلیه‌ها دفع نشده‌اند.اگر در تمام بدن‌تان احساس خارش می‌کنید و جوش‌هایی در پوست‌تان ایجاد شده است و اگر دچار گرفتگی عضلانی بخصوص در پا‌ها و بازو‌ها شده‌اید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم انجام شود.
بیشتر بخوانید:درمان بیماری های جسمی با نخود+فیلمنارسایی مزمن کلیویممکن است افرادی که دچار مشکل نارسایی کلیوی می‌شوند در ظاهر کاملا سالم به نظر برسند، اما برخی از افراد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند مانند افراد دیابتی یا مبتلایان به پرفشاری خون. این دو بیماری آسیب‌های جدی به کلیه‌ها وارد می‌کنند.افراد بالای ۶۰ سال نیز بیشتر در معرض این بیماری هستند. در این سن ۳۰ درصد افراد، حداقل یک سوم عملکرد کلیوی خود را به دلیل پیری کلیه‌ها از دست می‌دهند.افرادی که دچار یک بیماری کلیوی ژنتیکی هستند، مبتلایان به پیلونفریت (عفونت باکتریایی شایع کلیه) و مبتلایان به انسداد مجاری ادراری (سنگ کلیه، تومور‌های مثانه یا پروستات و…) نیز بیشتر در معرض نارسایی مزمن کلیوی قرار می‌گیرند. توجه داشته باشید که مصرف برخی از دارو‌ها مانند ادویل و نروفن نیز ممکن است برای سلامت کلیه‌ها خطرساز باشد
راهکارهای داشتن کلیه سالم از زبان طبیب
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
منابع: نوین دایت، بیتوته
