در روایات اسلامی، بر اهمیت زکات فطره تاکید شده است. برپایه این روایات، زکات فطره باعث کاملشدن روزه است.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من،زَکات فِطره یا فِطریهقدااز واجبات مالی اسلام است که در روز عید فطر پرداخت میشود.
مقدار زکات فطره
مقدار زکات فطره برای هر نفر، سه کیلوگرم از خوراک معمول مردم؛ مانند گندم و برنج است که معادل پولی آنها را هم میشود پرداخت کرد.طبق فتوای فقیهان، این زکات بر کسی واجب است که در شب عید فطر فقیر نبوده و عاقل، بالغ و هوشیار باشد. چنین شخصی باید زکات خود و نانخورهایش را پرداخت کند.بهفتوای فقیهان، موارد مصرف زکات فطره، همان موارد هشتگانه مصرف زکات است؛ اما برخی فقها معتقدند بنا بر احتیاط واجب، فطریه را فقط باید به فقیر شیعه داد.معنای زکات فطره و اهمیت آنزکات فِطره مالی است که واجب است در روز عید فطر به فقیران پرداخت شود یا صرف اموری دیگر شود. . ابوبصیر و زراره از امام صادق (ع) نقل کردهاند، همانگونه که هر کس نماز بخواند و از روی عمد در تشهد صلوات بر پیامبر (ص) نفرستد نمازش باطل است؛ هر کس روزه بگیرد و عمداً زکات فطره ندهد روزهاش پذیرفته نمیشود؛ و چه بسا پرداختنکردن آن موجب مرگ شود. از زکات فطره با عنوان فطریه و فطره نیز یاد میشود.شرایط وجوب زکات فطره، جنس و مقدار آنبهفتوای فقیهان، زکات فطره بر کسی واجب میشود که بالغ و عاقل و هشیار باشد و فقیر یا برده نباشد. سیدمحمدکاظم یزدی، از فقیهان شیعه و نویسندهٔ العروه الوثقیٰ گفته است علمای مسلمان بر این مسئله اجماع دارند.چنین شخصی باید برای خودش و کسانی که نانخور او محسوب میشوند، نفری یک «صاع» (حدود سه کیلو) گندم، جو، خرما، کشمش، برنج، ذرّت و مانند اینها یا قیمتشان را به مستحقّ پرداخت کند.در خصوص اینکه کدامیک از اجناس فوق باید پرداخت شود، میان فقیهان، اختلافنظر است؛ برخی معیار را خوراک معمول فرد و برخی خوراک معمول محل سکونت وی دانستهاند.
زمان پرداخت فطریه
بهفتوای مراجعتقلید، وقت پرداخت زکات فطره در روز عید فطر تا ظهر است از این میان، آیتالله شبیری زنجانی کل روز را زمان پرداخت زکات فطریه دانسته است. البته اگر کسی نماز عید فطر میخواند، باید زکاتش را پیش از نماز پرداخت کند یا بهفتوای برخی، آن را از اموالش جدا کند.زکات فطره مهمانبهفتوای فقیهان، زکات فطرهٔ مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر، به خانه میزبان وارد شده است و نانخور او به حساب میآید، برعهده میزبان است. البته در اینکه چهکسی نانخور بهحساب میآید. * ما به ازای ریالی زکات فطره چگونه تعیین میشود؟همانطور که میدانیم زکات فطره برای هر نفر معادل سه کیلوگرم گندم، برنج، خرما و امثال اینها است که اگر معادل پولی آن هم پرداخت شود اشکالی ندارد.برای مثال بر سرپرست یک خانوادهی پنج نفره واجب است که ۱۵ کیلو از اقلامی که در بالا ذکر شد، به عنوان زکات فطره بپردازد. معمولاً هر سال قیمتی اعلام میشود برای اینکه مؤمنین وظیفهی خود را بدانند و به راحتی به این وظیفه عمل کنند و زکات فطره را بپردازند.* زکات فطره چه مصارفی دارد؟
مصرف زکات فطره هم هر چند مصارف همان زکات اموال است و همان مصارفی است که در قرآن هم وارد شده است «إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاکینِ وَالْعَامِلِینَ عَلَیهَا» (توبه، ۶۰)، اما در مورد زکات فطره احتیاطی هست که میفرمایند که به فقرای مؤمن بپردازند ولذا افراد اگر کسانی را میشناسند که فقیراند میتوانند مستقیماً به فقیر بدهند. در غیر این صورت میتوانند به افراد دیگری بدهند که به عنوان وکالت از طرف آنها پرداخت کنند و یا به مؤسساتی که مورد اطمینان هستند زکات فطره را بپردازند تا آن را به اهلش برسانند.نکته قابل توجه ساداتنکتهی قابل توجه دیگر اینکه سادات نمیتوانند از غیر سید زکات فطره قبول کنند و یا به تعبیر دیگر کسانی که خودشان سید نیستند نمیتوانند زکاتشان را به سید بپردازند؛ بنابراین تنها سادات هستند که میتوانند زکات فطره را به سادات فقیر بپردازند؛ لذا افرادی که زکات فطره را به صورت وکالتی دریافت میکنند این نکته را مد نظر داشته باشند. همچنین ساداتی که زکات فطره میپردازند بهتر است به افرادی که واسطه هستند این نکته را گوشزد کنند.
بیشتر بخوانید:لزوم خودداری از پرداخت زکات فطریه به مراکز غیرمجازکفاره روزه * برخی افراد در روز عید فطر، کفارهی روزهی خود را نیز میپردازند. این مورد از لحاظ فقهی به چه شکل است؟البته کفاره مثل زکات فطره وقت معینی ندارد و بعداً هم میتوان آن را پرداخت، اما هرچه زودتر بهتر. این عزیزان حتماً توجه داشته باشند که کفاره با زکات فطره تفاوت زیادی دارد از جمله اینکه قیمت کفاره را نمیتوان بجای کفاره پرداخت کرد ولذا حتماً باید طعام باشد؛ بنابراین اگر میخواهند به نهاد و مؤسساتی بپردازند حتماً باید در درجهی اول قید کنند که کفاره است و نوع آن را هم مشخص کنند که کفارهی عذری است یا کفارهی عمدی. چون این دو کفاره هم در کیفیت مصرف با هم تفاوت دارند.
زکات فطره مخصوص روزهداران است؟
افرادی هستند که روزه بر آنها واجب نبوده، ولی پرداخت کفاره بر آنها واجب است. آیا این افراد زکات فطره هم باید بپردازند یا زکات فطره مخصوص روزهداران است؟زکات فطره تنها مخصوص روزهداران نیست بلکه آنهایی هم که عذری داشتهاند و یا عمداً روزه نگرفتهاند باید زکات فطره را بپردازند. زکات فطره یک واجب جداگانهای است و باید ادا شود.* زکات فطرهی سربازان در پادگانها، پرستاران در بیمارستانها، افرادی که در شیفت کاری هستند و امثال اینها برعهدهی کیست؟اگر مخارج خودشان را خود تأمین میکنند برعهدهی خودشان است و اگر نانخور مثلاً پدر هستند، برعهدهی کسی هست که خرجی آنها را میپردازد.
سخنان حجت الاسلام فلاحیان درباره احکام زکات فطره و کفاره روزه
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
منابع: ویکی شیعه، خامنهای دات آی آر