جوان بخاطر داشتن روح لطیف و پاک قدرتِ پذیرش بالایی دارد و میتواند زودتر به تعالی برسد. بهترین مسیری هم که میتواند روح را پالایش کند و از این سطح مادی بالا ببرد نماز است
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من نماز در همه ی ادیان بوده است. قبل از حضرت محمّد (ص) درآئین حضرت عیسی (ع) هم نماز بوده است قرآن کریم از زبان او نقل می کند که خداوند مرا به نماز سفارش کرده است: «وَاوْصانی بالصّلوهِ» و قبل از او موسای کلیم (ع) بوده که خداوند به او خطاب می کند: «اَقِمِ الصّلوهِ لِذِ کری» و قبل از موسی پدر زن او حضرت شعیب بوده است که نماز بر پا دا شته است: «یا شُعَیبُ اَصَلاُ تک تَأ مُرُکَ» و قبل از همه ی آن ها ابراهیم خلیل (ع) بوده که از خداوند برای خود و ذریه اش توفیق اقامه ی نماز را خواسته است: «رَبُّ اجْعَلْنی مُقیمَ الصّلوه ومِن ذُرّیّتی».
واین لقمان حکیم است که به فرزندش می گوید:
«یا بُنَیَّ اَ قِمِ الصّلوه وَ أمُرْ بِالمَعروف وَانْهَ عَنِ المُنکر»
پسر من نماز را به پا دار و امر به معروف و نهی از منکر بکن
آثار نماز در زندگی فردی و اجتماعی انسان
نماز نه تنها قرب و نزدیکی به خداوند را برای انسان به ارمغان می آورد بلکه تاثیرات آن در زندگی فردی و اجتماعی انسان نیزبی شمار است،آثاری که در بهبود زندگی آدمی نقش بسزایی دارد و بی شک با پرپا داشتن نماز ، با توجه به آثار و فواید بی شمار آن ، جامعه رفته رفته به سوی کمال و سعادت ، پیش می رود.
بعضی از آثار نماز عبارتند از :
۱- فلسفه اصلی نماز، یاد خداست، که در آیات و روایات از آن به “ذکر الله ” تعبیر می شود. ذکر الله از آن جهت دارای اهمیت است، که نماز گزار همواره، وجود خدا را در هر لحظه و هر مکان یاد آور می شود و همواره در امور خویش خدا راناظر می داند و بدین ترتیب ،اعمال نیک و شایسته، سرلوحه ی زندگی انسان قرار می گیرد و اعمال ناشایست و پلید، از کارنامه ی اعمال انسان زدوده می شود امام صادق (ع) در این زمینه می فرماید:
((انسان باید هنگام انجام کارهای حلال و حرام به یاد خدا باشد.))
۲-نماز وسیله زدوده شدن گناهان ومغفرت و آمرزش الهی است ، زیرا در صورت توجه و حضور قلب در نماز، انسان به خداوند نزدیک می شود و در نتیجه گناهان و آلودگی ها ازمیان می رود ، و زنگار های شرک و ظلم وسیاهی ، از صفحه ی دل انسان رخت برمی بندد .((پیامبر(ص) نماز را به رودی زلال تشبیه می کند که انسان با شستن بدن در آن ، از آلودگی ها پاکیزه می گردد نماز نیز انسان را از حصار گناهان و پلیدیهای باطنی رها میسازد.
۳-نماز سدی در برابر گناهان آینده است ، چرا که روح تقوا و پرهیزکاری را در دل انسان پرورش میدهد و نهال ایمان را به درختی تنومند مبدل می سازد . وبی شک تقوا وپرهیزکاری از یک سو و سلاح قدرتمند ایمان از سوی دیگر ، سدی نیرومند در برابر گناهان است . اگر نماز با تمام شرایط بر پا شود روح ایمان و تقوا در انسان رشد می کند و در نتیجه هر چه می گذرد ، از گناهان انسان کاسته می شود ، چنانکه قران می فرماید :
(( هر آینه نماز ، انسان را از زشتی وآلودگی باز میدارد .))
۴-نماز پرده های غفلت و سستی را از برابر دیدگان انسان می زداید ، چرا که در طول تاریخ آنچه انسانها را از حرکت در مسیر صحیح باز داشته است ، غوطه ور شدن در لذایذ زود گذر مادی و گرفتاری در انبوه غل و زنجیرهای ناشی از پیروی هوای نفس بوده است . و بی تردید بر پا داشتن نماز در پنج نوبت ، موجب می شود که انسان خدا را فراموش نکند و در نتیجه لذایذ موقتی و فریبهای اهل دنیا ، نتواند وی را از یاد خداوند و در نتیجه ، پیروی از دستورات او ، باز دارد ، نماز همواره هدف از خلقت انسان را یاد آور می شود و به جایگاه وی در نظام عالم آفرینش و وظیفه ی خطیر او به عنوان جانشین خدا در زمین ،اشاره می کند .
۵-نماز خودبینی و غرور انسان را در هم می شکند ، چرا که در نماز آدمی در برابر عظمت بی انتهای خداوند با حالتی مملو از ضعف و ناتوانی می ایستد و سپس سر به خاک می ساید و خود را ذره ای ناچیز در برابر عظمت بی انتهای خداوند می شمارد و در نتیجه کبر و غرور که عامل هلاکت و تباهی انسان است ، به یکباره فرو میذریزد و انسان در می یابد که موجودی ناتوان و درمانده ، که در برابر کوچکترین ناملایمات سر به شکوه و فغان می گذارد و عصاره ی وجودش از گل آفریده شده است ، سزاوار غرور و خودپسندی نیست . حضرت علی (ع) نیز پیرامون فلسفه ی وجودی نماز می فرماید :
((خداوند ایمان را برای پاکسازی انسانها از شرک واجب کرده است و نماز را برای دوری از آنان از تکبر.))
۶-نماز وسیله ی پرورش فضایل اخلاقی و تکامل معنوی انسان است . هنگامی که انسان به نماز می ایستد ، گویی در اقلیم دیگری گام می نهد ، سرزمین متفاوت و دور از مادیات .انسان در نماز ، پرواز می کند .آسمانها را در می نوردد و حصارها را می شکند و با فرشتگان همراز و همصدا می شود ، بنابراین نماز ، عملی است ، که تکامل معنوی انسان را به دنبال دارد و انسان را قادر می سازد که در سایه ی تعلیم والای آن صفات و فضایل پاک اخلاقی را در ضمیر خویش پرورش دهد ، و دارای صفاتی شود که مورد رضایت است ، حضرت علی (ع) درمورد رابطه ی نماز و تکامل معنوی انسان می فرماید :
((نماز وسیله ی تقرب هر پرهیزکاری به خداست.))
۷-نماز به سایر اعمال انسان ارزش می بخشد ، چرا که نماز روح اخلاص را در انسان زنده می کند . نماز مجموعه ای است از نیت خالص و گفتار نیکو وحرکات خشوعی که تکرار آن در شبانه روز ، بذر اخلاق و توجه به رضایت خداوند را در نهاد انسان بارور می سازد و همچنین در روایات بسیاری ، نماز به عنوان اولین عملی که در قیامت مورد بازخواست قرار میگیرد ، مطرح شده است ، چنانکه امام صادق (ع)می فرماید :
((نخستین عمل بندگان که در قیامت حساب می شود ، نماز است ، اگر قبول افتد ، سایر اعمال نیز قبول می شود و اگر پذیرفته نشود دیگر اعمال نیز پذیرفته نخواهد شد .))
۸-نماز رعایت حقوق دیگران و عدالت اجتماعی در جامعه را به دنبال دارد چرا که در دین مبین اسلام مقدمات نماز مانند مکان و لباس نمازگزار و آب وضو وغسل او باید از هر جهت بدون اشکال باشد و نماز گزار نمی تواند در لباسی که به زور از دیگری گرفته یا در مکانی که از آن دیگری است ، بدون رضایت صاحبان آنها نماز بگزارد . و با توجه به این اصل کسی که آلوده به غصب حقوق دیگران باشد و نیازمندیهای خود را از اموال دیگران تهیه کرده باشد ، با آن اموال نمی تواند به نماز بایستد و هنگامی نماز چنین شخصی مورد قبول واقع خواهد شد که تمامی اموال نا مشروع را از مال خود خارج کرده و با رعایت مو به موی شرایط صحت نماز ، نماز را به پا دارد .
۹-نماز علاوه بر شرایط صحت ، شرایط قبول را نیز لازم دارد ، بنابراین هر نمازی که از نظر ظاهر صحیح است ، ممکن است در واقع مورد قبول خداوند نباشد ، چرا که عوامل بسیاری موجب عدم قبولی نماز در درگاه خداوند می شود و اثر آن را از بین می برد . در بسیاری از احادیث موانع قبول نماز ذکر شده است ، چنانکه پیامبر (ص)می فرماید : ((نماز شرابخوار تا چهل روز قبول نمی شود مگر اینکه توبه کند.)) و همچنین بنا به روایات ،((کسی که زکات نمی پردازد ، نمازش قبول نخواهد شد.)) بنابراین بر پا داشتن نماز ، انسان را از بدیها و گناهان بسیاری باز می دارد ، به علاوه بر آنکه انسان را به سوی قله ی بلند سعادت پیش می برد ، در سازندگی اجتماع نیز نقش موثری دارد.
۱۰-نماز روح انضباط و پاکیزگی و طهارت ظاهری را در انسان تقویت می کند . چنانکه می دانیم هر یک از نمازهای واجب ، زمان مخصوص به خود دارد و انسان موظف است که نماز را در زمان مشخصی به جا آورد . تاخیر و یا تقدیم در اقامه آن موجب بطلان نماز یا کیفر الهی می شود ، بی شک این برنامه دقیق ومنظم ، روح نظم را در انسان پرورش می دهد و در نتیجه دیگر اعمال انسان نیز در سایه نظم همواره با موفقیت و کامیابی همراه است.
نماز و تاثیر آن در جوان
طبیعت نماز از آنجا که انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده، یعنی اعتقاد به خداوند میاندازد دارای اثر باز دارندگی از فحشا و منکرات است.
قرآن کریم،درباره نماز میفرماید: اتْلُ مَا أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاهَ إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ وَلَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ
آنچه را از کتاب به تو وحی شده تلاوت کن، و نماز را بر پا دار که نماز از زشتیها و گناه باز میدارد، و یاد خدا بزرگتر است؛ و خداوند میداند شما چه کارهای انجام میدهید.
جوان در خطر گناه قرار دارد
دوران جوانی، حساسیت های خاصی دارد و طبق مقتضای سنی آنها آسیب ها، فحشا و منکرات آنها را در کمین خود قرار میدهد. جوانان بیشتر از پیران و کودکان در تیر رس گناهان قرار دارند.
در دوران کودکی غرایز جنسی و شهوانی انسان چندان رشد ندارد و همچنین بخاطر نداشتن قدرت جسمی، کمتر مرتکب گناه میشود. در دوران کهنسالی نیز به طور معمول، غرایز جنسی افول میکند و انسان به علت ناتوانی در بعضی از امور، کمتر مرتکب جرم و معاصی می شود. جوان با داشتن قوت، نیرو و شهوت در کمین گناه قرار دارد.
جوان به دنبال تکیه گاه
جوان در دوران جوانی به دنبال تکیه گاهی در این دنیای متغیر و پرشتاب امروزی است. و با خواندن نماز، احساسی به جوان دست میدهد که باور دارد، تکیه گاهی محکم و قدرتمند، چون خالق تمام هستی را دارد و با این باور است که در مقابل نا ملایمتی ها همانند کوه پولادین استوار خواهد بود.
راه های رسیدن به خدا
باید شیوه نزدیک شدن به پروردگار را به آنان ارائه داد تا جوان را واصل به حقیقت بنماید. اگر”دکارت” با گام های عقل به خدا رسید، پاسکال با جهش عشق، خود را به محبوب رسانید. خدای دکارت و پاسکال، یکی است ولی راه های وصل به او، متفاوت است.
نماز یک مسیری است که زودتر از هر راهی ما را به خداوند می رساند. جوانان ما باید خود را به خداوند از طریق نماز متصل کنند و با تکرار و ممارست لسانی و تخلق به مفهوم والای
إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ،
در گرفتاری ها و شدائد زندگی دنیوی، احساس آرامش و طمأنینه خواهید کرد.
دوران جوانی، دوران شور و بی نظمی
دوران جوانی، دورانی است که جوان با بی نظمی های خودش سرخوش است و در مقابل این صفت خودش هم کاری نمیکند و عمرش به بطالت می گذرد. جوان، خودش را با دنیای استعداد میبیند اما توانایی ندارد که به آنها نظم ببخشد.
نماز، تمرین نظم و وظیفه شناسی است، جوانی که به نمازهای روزانه پای بند باشد، لااقل خود را به انجام یک وظیفه مقید کرده و عادت داده است. همین عادت مقدس و پاک، مانعی در برابر بی بند و باری و سهل انگاری او نسبت به وظایف دیگر و کمک به پیشرفت او در زندگی است. با نماز خواندن از کسالتی ها، سستی ها، بی نظمی ها و سهل انگاری ها جلوگیری کنید.
نماز وسیله دریافت امداد الهی
عبادت و در راس آن نماز، وسیله ای برای دریافت الطاف الهی است. حضرت موسی (علیه السلام) برای دریافت کتاب آسمانی تورات، چهل شبانه روز در کوه طور به عبادت پرداخت. پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) برای دریافت وحی، مدت های طولانی را در غار حرا به عبادت مشغول بود.
تمام بزرگان، توفیقات خود را مدیون عبادت و در راس آن، نماز میدانند. جوان با داشتن روح لطیف و انعطاف پذیر میتواند با نماز و عبادت روح خود را متعالی کند.
گناه و فحشا
گناه، فحشا و فساد، پدیده ای بسیار شومی است که متاسفانه دامنگیر اکثریت انسان ها میشود. و مانع بزرگی برای رسیدن به سمت خداوند منان است. گناه یک امر بسیار مضر و خطرناک به حال شخص و جامعه است.
جوانی که در دامان گناه، آلوده و گرفتار شود نمیتواند با خیال آسوده به مسیر زندگی ادامه دهد. دین مبین اسلام، برای مبارزه با این نهاد شوم و از بین بردن آن، به همه ی انسان ها یک دستور ویژه می دهد و میفرماید؛ اقِمِ الصلوه. نماز بر پا دار.
طبیعت نماز از آنجا که انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده، یعنی اعتقاد به خداوند واحد و اعتقاد به مبدا و معاد میاندازد دارای اثر باز دارندگی از فحشا و منکرات است. به خصوص این اثر بازدارندگی نزد جوانان بسیار موثر خواهد بود.
نشاط معنوی
نماز به آدم نشاط معنوی خاصی میدهد و از پژمردگی و سستی روح جوان جلوگیری میکند.
جوانان و سرمایه ی اجتماعی
جوانان، سرمایه های عظیم یک جامعه، آینده سازان نظام و افتخار آفرین مردم اند. جامعه شناسان معتقدند جامعه ای سالم است که جوانانی سالم داشته باشد.
یکی از راه های مهم تربیت سالم، آشنایی جوانان با آموزه های دینی و بایدها و نبایدهاست. بایدها و نبایدهای دین به مثابه نسخه پزشک است که انسان را از بیماری ها نجات می دهد و نتیجه آن، ایجاد جامعه ای قانون مند، متمدّن و سالم است.
اگر در برخی روایات از پیامبر(ص) به طبیب یاد شده، درست بدین معناست، زیرا حضرت با نسخه دین، بیماری های روحی را درمان می کند و مردم را به دین مداری فرا می خواند.
از این رو بایسته است همه مردم به ویژه جوانان با دین بیش تر آشنا شوند. البته همه مردم به طور فطری، دین گرا هستند، ولی این امر در اثر برخی عوامل، کم رنگ و گاهی در برخی موارد فراموش می گردد.
در این میان آشنایی جوانان با دین اهمیت بیش تری دارد، زیرا فتح قله های موفقیت و طی مسیر پر فراز و نشیب زندگی، با دین گرایی امکان پذیر است.
جان.بی.کایزل می گوید: «بی ایمانی به خصوص از این لحاظ رنج آور است که دنیا و هر چه را که در اوست در نظر ما لغو و بیهوده و ناپایدار جلوه می دهد، در صورتی که صاحب ایمان در آفرینش و در زندگانی، منظور و مقصودی می بیند.
منبع : راسخون و خبرگزاری شبستان