جمعیت تهران در اوایل قاجار بالغ بر ۲۰هزارنفر بود و از آنجا که رودی در نزدیکی آن وجود نداشت، آب مورد نیاز ساکنان عمدتاً از راه چشمه‌ها و قنات‌های اطراف شهر تأمین می‌شد. و تا سالهای زیادی خبر از آب تصفیه شده و سالم نبود…
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من ، در روزگاری که هنوز تهران استخوان نترکانده بود و تعداد محله‌های آن کمتر از انگشتان یک دست بود، دسترسی به امکانات رفاهی مانند، آب و برق و… کار چندان ساده‌ای نبود. یکی از این امکانات آب تصفیه شده و سالم بود، حتی با انتخاب تهران به عنوان پایتخت در دوره آقا محمد خان قاجار و افزایش جمعیت آن آب مورد نیاز ساکنان عمدتاً از راه چشمه‌ها و قنات‌های اطراف شهر تأمین می‌شد و تا سالهای زیادی خبر از آب تصفیه شده و سالم نبود…
ماجرای توسعه و پیشرفت شهر تهران که روی کاغذ آمد، طرح سراسری لوله‌کشی آب هم مطرح شد.
البته اجرای طرح‌های توسعه پایتخت سالهای زیادی زمان برد. آن طور که در منابع تاریخی آمده در دوره پهلوی دوم، میان سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۷ شمسی ، بیش از ۴۷۰ شیر فشاری در چهارراه‌ها، ابتدای کوچه‌ها، گذرها و میدان‌های اصلی شهر تهران نصب شد تا عموم مردم به آب بهداشتی و تمیز دسترسی داشته باشند.
شیرآبی باقی مانده از گذشته در گذر مستوفی در منطقه ۱۲ تهران
این شیرهای فشاری ابتدا، بیشتر سهم اهالی مرکزی تهران مانند بازار، عودلاجان، دروازه‌غار، سنگلج و… شد. شیرهای استوانه‌ای سیاه رنگی که از جنس فولاد و برنج بود. بالای استوانه هم دکمه بزرگ برنجی زردرنگی بود که با فشردن آن آب از شیر جاری می‌شد.البته این شیرهای آب در بعضی محله‌ها مانند چهارراه حسن‌آباد ظاهر متفاوت‌تری داشت و استفاده از آن برای اهالی رایگان بود. یکی ازترفندهای جالب ابداعی در محله‌ها برای جلوگیری از قطع شدن آب در زمان استفاده این بود که با نوارهای پلاستیکی تلمبه را به بدنه می‌بستند.
تقریباً بیشتر اهالی تهران قدیم به‌ویژه بانوان کنار همین شیرهای فشاری لباس، پتو و ظرف شستند. چه دوستی‌ها و صمیمت‌ها و حتی جر و بحث‌ها که پای این شیرهای فشاری پیش نیامد، اما با جمع آوری شیرهای آب از سطح شهر داستان این قبیل گعده ها و دوستی هم در شهر تهران به آخر رسید.
منبع: همشهری
