دسترسی به عوامل استجابت دعا از عهده ما خارج است و تنها این شرایط را میتوان از زبان وحی الهی و اولیاء خداوند دریافت. اموری از قبیل حرام خواری و گناه موجب عدم استجابت دعا هستند.
به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، در روایات اسلامی به عواملی به عنوان مقدمات استجابت دعا اشاره شده است که چند مورد آن را بیان میکنیم:۱- مقدمات دعا باید با استغفار و نام بردن خداوند به اسماء حسنی و صلوات فرستادن بر محمد و آلش باشد؛ و نیز توجه و عنایت به عظمت حضرت حق۲- دعای بعد از نماز: امام صادق (ع) فرمودند: (بر شما باد به دعا بعد از نماز که به اجابت خواهد رسید). [۱]
۳- دعا برای همه کردن: پیامبر اکرم (ص) فرمودند: (چون یکی از شما دعا میکند همه را دعا کند که این گونه دعا به اجابت نزدیکتر است و اگر کسی پیش از دعا برای خود برای چهل تن از برادران دینی دعا کند برای خودش و آنها به اجابت میرسد) [۲]
۴- دعا هنگامی که دل نرم و شکسته باشد: پیامبر (ص) فرمودند: دعا را هنگامی که دلتان شکسته میشود غنیمت دانید که رقت قلب، رحمت است [۳]
۵- با بسم الله الرحمن الرحیم شروع شود پیامبر (ص) فرمودند: دعایی که با بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردد مردود نشود [۴]
۶- خواندن نماز: امام صادق (ع) فرمودند: کسی که وضوی کامل بسازد و دو رکعت نماز با رکوع و سجود کامل بخواند و پس از سلام خداوند عزوجل را ستایش نماید و بر محمد درود فرستد و سپس حاجت خویش را درخواست نماید چنین خواستی به جا و به مورد است و چنین کسی محروم نگردد.۷- دعا در هنگام باران و جهاد و تلاوت قرآن … امام علی (ع) فرمودند: (در پنج مورد دعا را غنیمت بشمارید: ۱ ـ هنگام تلاوت قرآن ۲ ـ اذان ۳ ـ باریدن باران ۴ ـ جهاد با کفار ۵ ـ هنگامی که مظلومی به ظالمش نفرین میکند که در آن حال حجابی میان او و عرش خدا نباشد).
۸-کوچک نشمردن دعاها: امام علی (ع) فرمودند: خداوند اجابتش را در دعاها پنهان داشته پس هرگز هیچ دعایی را کوچک مشمارید.۹- دعا از بیمار: امام صادق (ع) فرمودند: بیمارانتان را عیادت نمایید و از آنها بخواهید که شما را دعا کنند که دعای بیمار با دعای ملائکه برابری میکند [۵]
۱۰- دعای توأم با احسان به مستحقین: پیامبر (ص) فرمودند: اگر دعا با احسان به مستحقین توأم بود آن مقدار دعا کافی است که غذا به نمک نیاز دارد.۱۱- امام صادق (ع) فرمود: (هنگامی که یکی از شما حاجتی از حوائج دنیا یا آخرت از خدا مسئلت دارد بایستی از مدح و ثنای پروردگار آغاز کند و بر محمد و آل محمد درود فرستد و سپس به گناه خویش اعتراف کند آنگاه حاجت خود را از خدا بخواهد) [۶]
۱۲- دعاء دسته جمعی: امام صادق (ع) فرمودند: (هرگاه پدرم (امام باقر (ع) را مشکلی پیش میآمد که او را اندوهگین میساخت زنان و کودکان را کنار خود جمع میکرد و خود دعا میکرد و آنان آمین میگفتند) [۷]
۱۳- پیامبر (ص) فرمودند: (چهار کس دعایشان رد نشود و درهای آسمان به رویشان باز است: ۱ ـ دعای پدر در باره فرزند ۲ ـ نفرین مظلوم بر ظالم ۳ ـ دعای کسی که به عمره رفته تا گاهی که باز گردد ۴ ـ دعای روزه دار تا افطار)
۱۴- دعای دیگران، امام علی (ع) فرمودند: (دعای هر کسی را کوچک مشمرید اگر یک نفر یهودی درباره شما دعا کند به اجابت رسد در صورتی که درباره خودش مستجاب نگردد) [۸]
برخی از چیزهایی که موجب عدم استجابت دعا میشود:۱- گناه عامل بزرگی برای عدم استجابت دعا: حضرت علی (ع) در دعای کمیل میفرمایند: اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعا، که از این بیان استفاده میشود که گناه موجب حبس دعا و عدم استجابت دعا میگردد.۲- دعا به جا باشد، امام صادق (ع) فرمودند: (چهار نفر دعایشان مستجاب نمیشود: ۱ ـ آن که در خانه نشسته و میگوید خداوندا مرا روزی ده خداوند به او میفرماید: (مگر ترا نگفتم در پی کسب و کار باش) ۲ ـ آن که زنش را نفرین میکند خداوند میفرماید: (مگر من اختیار طلاق او را به دست تو ندادم) ۳ ـ آن که مال و ثروت خود را هدر دهد و سپس میگوید خدایا روزیم ده خداوند میفرماید (مگر نگفتم به مالت رسیدگی کن) ۴ ـ و کسی که مال خویش را بدون گواه و مدرک به وام دهد که خداوند میفرماید: (مگر من دستور ندادم که بر وام خویش گواه بگیرید) [۹]
۳- گاهی از اوقات به مصلحت بنده نیست که خداوند آن دعا را به اجابت برساند، ولی در مقابل خداوند بجای آن دعا، گناهان بندگان خود را میآمرزد.منبع:
[۱]بحار، جلد ۵۹، صفحه ۱.
[۲]بحا الانوار جلد ۹۳.
[۳]بحا الانوار جلد ۹۳.
[۴]بحا الانوار جلد ۹۳.
[۵]بحار الانوار، جلد ۸۱، صفحه ۲۱۹.
[۶]بحار الانوار، جلد ۹۳، صفحه ۳۰۵ و ۳۱۲.
[۷]بحار الانوار، جلد ۴۶، صفحه ۲۹۷.
[۸]بحار الانوار، جلد ۹۳، صفحه ۲۹۴.
[۹]بحار الانوار، جلد ۷۱، صفحه ۳۴۴.
