سم مار ناجا ناجا، جایگزینی برای شیمی درمانی
سم مار ناجا ناجا، جایگزینی برای شیمی درمانی

یکی از معمولی‌ترین روش‌های درمان سرطان فوق و سایر سرطان ها، شیمی درمانی است . اما دارو‌های شیمی درمانی، اثرات سمی متعددی، ازجمله مشکلات گوارشی، تنفسی، عصبی، ناباروری و موارد دیگر را به دنبال دارند.

به گزارش سرویس وبگردی پاتوق من، پژوهشگران ایرانی در یک تحقیق جالب، سم نوعی مار کبری را روی رده سلول‌های سرطانی آزمایش کرده و متوجه شده اند که این سم می‌تواند همانند دارو‌های شیمی درمانی استاندارد، تکثیر سلول‌های فوق را مهار کند.
سرطان دهانه رحم، یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان است و در ایران، رتبه دوم را پس از سرطان سینه دارد. این بیماری همچنین ازنظر مرگ و میر، پس از سرطان تخمدان، دارای بالاترین جایگاه است. بنا بر گفته‌های متخصصان، یکی از قوی‌ترین و پیشروترین دارو‌های شیمی درمانی، داروی دوکسوروبیسین است که در گروه دارو‌های آنتراسایکلین قرار می‌گیرد. داروی ضدسرطانی دوکسوروبیسین، یک آنتی بیوتیک با طیف وسیع است که عملکرد ضدتوموری و ضدسرطانی دارد و برای درمان بسیاری از سرطان‌ها مانند معده، پستان، ریه، تخمدان، استخوان و خون استفاده می‌شود و مانند سایر دارو‌های شیمی درمانی، عوارض جانبی زیادی دارد و می‌تواند به تب، مسمومیت قلبی و ریوی منجر شود؛ بنابراین محققان جهان در تلاش برای یافتن دارو‌هایی هستند که ضمن اثرگذاری بالا، دارای سمیت و عوارض جانبی کمتری برای بدن باشند.در تحقیقی که در همین خصوص توسط محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد‌های فلاورجان و تهران با همکاری دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بهبهان انجام شده است، تاثیرات سم نوعی مار به نام ناجا ناجا بر مهار تکثیر سلول‌های سرطانی بررسی شده است.در این تحقیق، هم سلول‌های سرطانی و هم سلول‌های طبیعی در معرض غلظت‌های مختلف سم مار ناجا ناجا به مقادیر ۱، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر قرار گرفتند و وضعیت آن‌ها با سلول‌هایی که در معرض داروی استاندارد دوکسوروبیسین قرار گرفته بودند، مقایسه شد.نتایج این بررسی‌ها نشان داد: سم مار فوق در مقایسه با دوکسوروبیسین دارای اثر مهارکنندگی قابل‌توجهی بر رده سلولی سرطانی است و حداقل تأثیر را بر سلول‌های نرمال دارد.علی اصغر رستگاری، پژوهشگر گروه بیوشیمی سلولی و مولکولی دانشکده علوم زیستی دانشگاه آزاد اسلامی فلاورجان و همکارانش در این باره می‌گویند: یافته‌های ما نشان دادند که با افزایش غلظت و زمان تیمار با سم مار ناجا ناجا همانند داروی دوکسوروبیسین، نرخ تکثیر سلول‌ها کاهش و میزان ماده مالون‌دی‌آ‌لدئید که نشانگر تخریب سلول‌های سرطانی است، افزایش می‌یابد.به گفته آن ها، بیشترین کاهش نرخ تکثیر و افزایش غلظت مالون‌دی‌آلدئید در رده سلولی سرطانی تیمارشده با غلظت ۵۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر سم مار ناجا ناجا به‌مدت ۴۸ ساعت مشاهده شد.ناجا ناجا اکسیانا، گونه‌ای از مار‌های کبری در آسیای مرکزی است. سم این مار حاوی نوروتوکسین (فلج کننده اعصاب)، سیتوتوکسین (نابودگر سلول ها) و کاردیوتوکسین (فلج کننده قلب) است. نوروتوکسین II آزادشده از سم این مار می‌تواند باعث ایجاد آپوپتوز یا مرگ سلولی شود.رستگاری و همکارانش اظهار داشته اند: با توجه به نتایج این مطالعه می‌توان بیان کرد که این نوع شیوه درمان می‌تواند در مهار سلول‌های سرطانی مفید باشد. همچنین با انجام تحقیقات گسترده‌تر و مطالعات تکمیلی بر رده‌های سلولی سرطانی متعدد و نیز در مقایسه با سایر دارو‌های رایج شیمی درمانی مانند سیکلوفسفامید و … می‌توان از این روش به شکلی کارا در درمان سرطان بهره برد.این یافته‌های پژوهشی را فصل نامه طب داخلی روز وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد منتشر کرده است.